నేడు కేశవ్‌ బలీరాం హెడ్గేవార్‌ జయంతి
కేశవ్‌ బలీరాం హెడ్గేవార్‌ (ఏ‌ప్రిల్‌ 1, 1889 – జూన్‌ 21, 1940) భారత దేశంలో హిందూ జాతీయ వాద భావజా లానికి ఒక బలమైన పునాది వేసిన వ్యక్తి. ఆయన రాష్ట్రీయ స్వయంసేవక్‌ సంఘ్‌ (ఆర్‌. యస్‌.యస్‌.) వ్యవస్థాపకుడిగాసుపరిచితులు. హిందూ సమాజాన్ని ఏకీకృతం చేయాలనే దృఢ సంకల్పంతో 1925లో మహారాష్ట్రలోని నాగపూర్‌ పట్టణంలో ఆర్‌.యస్‌.యస్‌.ను స్థాపించారు. హెడ్గేవార్‌ జీవితం, ఆయన ఆశయాలు భారతీయ రాజకీయాలు, సామా జిక పరిస్థితులపై చెరగని ముద్ర వేశాయి.
కేశవ్‌ బలీరాం హెడ్గేవార్‌ 1889 ఏ‌ప్రిల్‌ 1న మహా రాష్ట్రలోని నాగపూర్‌లో ఒక సంప్ర దాయ బ్రాహ్మణ కుటుంబంలో జన్మించారు. ఆయన తండ్రి బలీరాం పంత్‌, తల్లి రేవ తిబాయి. చిన్న వయస్సులోనే ప్లేగు వ్యాధి కారణంగా తల్లిదండ్రులను కోల్పోయిన కేశవ్‌, తన అన్నయ్యల సంరక్షణలో పెరిగారు. ఆయన ప్రాథమిక విద్యాభ్యాసం నాగపూర్‌లోనే జరిగింది. చిన్నప్పటి నుండే ఆయనలో దేశభక్తి భావాలు ఉండేవి. లోకమాన్య తిలక్‌ వంటి జాతీయ నాయకుల ఉప న్యాసాలు ఆయనపై ప్రభావాన్ని చూపాయి.వైద్య విద్యను అభ్యసించాలనే ఆకాంక్షతో హెడ్గేవార్‌ కోల్‌కతా వెళ్లారు. అక్కడ ఆయన బెంగాల్‌లోని అనుశీలన సమితి, జుగాంతర్‌ వంటి రహస్య విప్లవ సంస్థలతో పరిచయం ఏర్పడింది. ఈ సం స్థలు బ్రిటిష్‌ పాలనను వ్యతిరేకిస్తూ సాయుధ పోరాట మార్గాన్ని అనుస రిస్తున్నాయి. వారి కార్యకలాపాలు హెడ్గేవార్‌ ఆలోచనలకు ఒక కొత్త దిశను చూపాయి. అయితే, ఆయన హింసాత్మక మార్గాల కంటే సంస్థాగతమైన ప్రయత్నాల ద్వారా హిందూ సమాజాన్ని సంఘటితం చేయాలనే నిర్ణయానికి వచ్చారు.వైద్య విద్యను పూర్తి చేసిన తర్వాత, హెడ్గేవార్‌ నాగ్‌పూర్‌కు తిరిగి వచ్చారు.
అప్పటికే దేశంలో రాజకీయ పరిస్థితులు వేడెక్కుతు న్నాయి. హిందూ సమాజం అనేక అంతర్గత విభే దాలతో బలహీనంగా ఉండటం ఆయనను కలచి వేసింది. దీనికి పరిష్కారంగా, హిందూ యువతను ఏకం చేసి, వారిలో క్రమశిక్షణ, దేశభక్తిని పెంపొం దించే ఒక సంస్థను స్థాపించాలని ఆయన గట్టిగా నమ్మారు.ఈ ఆలోచనల ఫలితంగా, 1925లో విజయ దశమి పర్వ దినాన నాగపూర్‌లోని మోహితే వాడలో కేవలం ఐదారుగురు సభ్యులతో రాష్ట్రీయ స్వయంసేవక్‌ సంఘ్‌ (ఆర్‌.యస్‌. యస్‌.) ప్రారంభమైంది. డాక్టర్జీగా ప్రసిద్ధి చెందిన హెడ్గేవార్‌, ఈ సంస్థకు వ్యవస్థా పకులుగా, మొదటి సర్‌ సంఘ చాలక్‌గా బాధ్యతలు స్వీకరి ంచారు. ఆర్‌.యస్‌.యస్‌. యొక్క ముఖ్య ఉద్దేశం హిందూ సమాజాన్ని సంఘటితం చేయడం, వారిలో జాతీయ భావాన్ని పెంపొందించడం.ఆర్‌.యస్‌.యస్‌. శాఖలు ప్రతి పట్టణం, గ్రామంలో బహిరంగ మైదానంలో ప్రతిరోజూ సమావేశాలు నిర్వహించడం ప్రారంభించాయి.
ఈ శాఖలలో వ్యాయామం, ఆటలు, దేశభక్తి గీతాలు, హిందూ సంస్కృతి మరియు చరి త్రపై చర్చలు జరిగేవి. స్వయం సేవకులు క్రమశిక్షణతో మెలగడానికి ప్రత్యేక శిక్షణ ఇవ్వ బడేది. ఆర్‌. యస్‌.యస్‌. యూని ఫామ్‌గా మిలిటరీ తరహా బూట్లు, నిక్కర్‌, చొక్కా వంటి దుస్తులను అమలు చేసింది. భారతీయ సంగీతానికి ప్రాధాన్యం ఇవ్వ బడింది.హెడ్గేవార్‌ ఆర్‌.యస్‌.యస్‌. నిర్మా ణం మరియు కార్య కలాపాలపై ప్రత్యేక శ్రద్ధ చూపారు. ఆయన స్వయం సేవకులలో క్రమశిక్షణ, ఐక్యత, దేశభక్తి వంటి లక్ష ణాలను పెంపొందిం చడానికి నిరంతరం కృషి చేశారు. ఆయన అనేక మంది యువకులను ఆర్‌.యస్‌.యస్‌.లో చేరేలా ప్రోత్సహించారు.హెడ్గేవార్‌ ప్రారంభంలో హిందూ మహాసభలో సభ్యు నిగా ఉన్నారు. అయితే, ఆయన ఆర్‌.యస్‌.యస్‌. ను ఒక స్వతంత్ర సంస్థగా అభివృద్ధి చేయాలని నిర్ణ యించు కున్నారు. అయినప్పటికీ, హిందూ మహా సభతో ఆయనకు సన్నిహిత సంబ ంధాలు కొన సాగాయి.
భారత స్వాతంత్య్ర ఉద్యమంలో పాల్గొన్నందుకు హెడ్గేవార్‌ రెండుసార్లు బ్రిటిష్‌ ప్రభుత్వంచే అరెస్టు చేయబడ్డారు. 1921లో ఆయన ఒక సంవత్సరం జైలు శిక్ష అనుభవించారు. ఆ తర్వాత 1930లో మరో 9 నెలలు జైలులో ఉన్నారు. జైలు జీవితం ఆయన సంకల్పాన్ని మరింత బలపరిచింది.హెడ్గేవార్‌ కేవలం పురుషులకే పరిమితం కాకుండా మహిళలు కూడా దేశ నిర్మాణంలో కీలక పాత్ర పోషిం చాలని విశ్వసించారు. ఈ కారణంగానే ఆయన రాష్ట్ర సేవికా సమితి అనే మహిళా విభాగాన్ని ప్రారంభి ంచడంలో కీలక పాత్ర పోషించారు. ఈ సంస్థ మహిళలను సంఘటితం చేసి, వారిలో జాతీయ భావాన్ని పెంపొందించడానికి కృషి చేసింది.హెడ్గేవార్‌ యొక్క భావజాలం ప్రధానంగా హిందుత్వ లేదా హిందూ జాతీయవాదం చుట్టూ కేంద్రీకృతమై ఉంది. ఆయన భారతదేశాన్ని హిందువుల మాతృ భూమిగా భావించారు. భారతీయ సంస్కృతి, ఆధ్యా త్మికత, దేశభక్తి అనే అంశాలను కలిపి ఆయన ఒక ప్రత్యేకమైన భావజాలాన్ని రూపొందించారు. స్వామి వివేకానంద, అరబిందో ఘోష్‌ వంటి హిందూ సంస్కర్తల ప్రభావం ఆయనపై స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది.
హెడ్గేవార్‌ హిందూ సమాజంలోని కుల వ్యవస్థ మరియు ఇతర అంతరాలను తొలగించాలని కూడా ప్రయత్నించారు. ఆయన ఆర్‌.యస్‌.యస్‌. శాఖలలో కుల భేదాలు లేకుండా అందరూ కలిసిమెలిసి ఉండాలని ప్రోత్సహించారు.కేశవ్‌ బలీరాం హెడ్గేవార్‌ 1940 జూన్‌ 21న అనారోగ్యం కారణంగా కన్ను మూశారు. ఆయన మరణించే సమయానికి ఆర్‌. యస్‌.యస్‌. ఒక బలమైన సంస్థగా ఎదిగింది. ఆయన తన జీవితాన్ని హిందూ సమాజాన్ని ఏకీకృతం చేయడానికి మరియు దేశభక్తిని పెంపొందించ డానికి అంకితం చేశారు.
హెడ్గేవార్‌ వారసత్వం నేటికీ భారతదేశంలో కొనసా గుతోంది. ఆయన స్థాపించిన ఆర్‌.యస్‌.యస్‌. దేశంలోని అతిపెద్ద సామాజిక-సాంస్కృతిక సంస్థలలో ఒకటిగా ఎదిగింది. ఆయన భావజాలం భారతీయ రాజకీయాలపై, సమాజంపై గణనీయమైన ప్రభావాన్ని చూపింది. ఆయన ఒక గొప్ప సంఘటనకర్తగా, దూరదృష్టి కలిగిన నాయకుడిగా చరిత్రలో నిలిచి పోయారు.
ముగింపు:కేశవ్‌ బలీరాం హెడ్గేవార్‌ ఒక సాధారణ వ్యక్తి నుండి ఒక గొప్ప సంస్థ స్థాపకుడిగా ఎదిగిన ప్రస్థానం స్ఫూర్తిదాయకం. ఆయన హిందూ సమాజం యొక్క ఐక్యత కోసం చేసిన కృషి చిరస్మరణీయమైనది. ఆయన స్థాపించిన రాష్ట్రీయ స్వయంసేవక్‌ సంఘ్‌ నేడు భారతదేశంలో ఒక శక్తివంతమైన సంస్థగా కొనసాగుతోంది. హెడ్గేవార్‌ యొక్క జీవితం మరియు ఆశయాలు భవిష్యత్‌ తరాలకు మార్గనిర్దేశం చేస్తూనే ఉంటాయి.
రామ కిష్టయ్య సంగన భట్ల సీనియర్‌ ఇం‌డిపెండెంట్‌ జర్నలిస్ట్ కాలమిస్ట్…9440595494
