విమానయానంలో భారతదేశం వృద్ధిపథంతో దూసుకుపోతూ యుఎస్ఎ, చైనా తరువాత ప్రపంచంలో మూడవ అతిపెద్ద దేశీయ విమానయాన మార్కెట్గా మారింది. వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న విమానయాన రంగంలో సులభతర వాణిజ్యాన్ని ఆపాదించడానికి ఎయిర్క్రాఫ్ట్ చట్టం 1934 స్థానంలో భారతీయ వాయుయాన్ విధాన్ 2024 బిల్లును గురువారం పార్లమెంటు ఆమోదించింది. గురువారం రాజ్యసభలో వాయిస్ ఓటింగ్ ద్వారా ఈ బిల్లు ఆమోదం పొందింది. ఆగస్టులో జరిగిన గత సమావేశాల్లో దీనికి లోక్ సభ ఆమోదం తెలిపింది. భారత పైలట్లలో 15% మంది మహిళలు ఉన్నారు. ఇది ప్రపంచ సగటు 5% కంటే గణనీయంగా ఎక్కువ. విమానయాన వృద్ధిని పెంపొందించడానికి ప్రభుత్వ నిబద్ధత తోడై అనేక వ్యూహాత్మక కార్యక్రమాలు అమలు చేయబడ్డాయి.
ప్రతి ఒక్కటి పరిశ్రమను శక్తివంతం చేయడానికి దాని పూర్తి సామర్థ్యాన్ని వెలికితీయడానికి రూపొందించబడ్డాయి. మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధి, ప్రాంతీయ కనెక్టివిటీ, సుస్థిరత ప్రయత్నాల్లో గణనీయమైన పురోగతితో భారత విమానయాన రంగం పరివర్తన మార్గంలో ఉంది. భారత విమానయాన పరిశ్రమ గత పదేళ్లలో గణనీయమైన వృద్ధిని చవిచూసింది. దేశంలో విమానాశ్రయాల సంఖ్య 2014 లో 74 నుండి 2024 నాటికి 157 కు పెరిగాయి. 2047 నాటికి ఈ సంఖ్యను 350 నుండి 400 కు పెంచాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. గత దశాబ్దంలో దేశీయ విమాన ప్రయాణీకులు రెట్టింపు అయ్యారు. భారతీయ విమానయాన సంస్థలు తమ విమానాలను గణనీయంగా విస్తరించాయి. భారతీయ విమానాశ్రయాలలో నిర్వహించే మొత్తం విమాన ప్రయాణీకులలో 15 శాతం పెరుగుదలతో 2024 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 37.6 కోట్లకు చేరుకుంది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న విమానయాన మార్కెట్లలో ఒకటిగా నిలిచింది. విమానయానంలో భారతదేశం వృద్ధిపథంతో దూసుకుపోతూ యుఎస్ఎ, చైనా తరువాత ప్రపంచంలో మూడవ అతిపెద్ద దేశీయ విమానయాన మార్కెట్గా మారింది.
అలహాబాద్ నుండి…1911లో అలహాబాద్ నుండి నైని వరకు మొదటి వాణిజ్య విమానాన్ని ప్రారంభించడంతో భారత దేశంలో పౌర విమానయానం ప్రారంభం అయింది. జె ఆర్ డి టాటా నేతృత్వంల, టాటా ఎయిర్లైన్స్ (ప్రస్తుతం ఎయిర్ ఇండియా) 1932లో కార్యకలాపాలను ప్రారంభించింది. ఇది షెడ్యూల్ చేయబడిన విమాన సేవల ప్రారంభానికి గుర్తుగా ఉంది. ప్రారంభంలో ముంబై, చెన్నై, కోల్కతా వంటి నగరాలకు సేవలందించింది. భారతదేశం మార్చి 30, 1947న అంతర్జాతీయ పౌర విమానయాన సంస్థలో సభ్యత్వం పొందింది. స్వాతంత్య్రానంతరం గణనీయమైన ప్రభుత్వ ప్రమేయాన్ని చూసింది. ఇది విమానయాన సంస్థల జాతీయీకరణకు ఎయిర్ ఇండియా, ఇండియన్ ఎయిర్లైన్స్ ఏర్పాటుకు దారితీసింది. 1990వ దశకం ప్రారంభంలో భారతదేశ విమానయాన రంగంపై నియంత్రణ సడలింపుతో గణనీయమైన మలుపు తిరిగింది. 1994 ఎయిర్ కార్పొరేషన్స్ (బదిలీ ఆఫ్ అండర్టేకింగ్స్ అండ్ రిపీల్) చట్టం జెట్ ఎయిర్వేస్, ఎయిర్ సహారా వంటి ప్రైవేట్ ప్లేయర్లకు విమానయాన మార్కెట్లోకి ప్రవేశించడానికి మార్గం సుగమం చేసింది. 2000వ దశకం ప్రారంభంలో ఎయిర్ డెక్కన్, స్పైస్జెట్, ఇండిగో వంటి తక్కువ-ధర క్యారియర్ల ఆవిర్భావంతో పరివర్తన కాలాన్ని చూసింది. ఇది విమాన ప్రయాణాన్ని ప్రజాస్వామ్యబద్ధం చేసింది. ఇది విస్తృత శ్రేణి ప్రయాణికులకు మరింత అందుబాటులోకి తెచ్చింది. ఇది ప్రపంచంలోని మూడవ అతిపెద్ద విమానయాన మార్కెట్గా భారతదేశం ఎదగడానికి కారణమయ్యింది. భారత విమానయానంలో ఒక కీలకమైన ఘట్టం సరళా థక్రాల్ ద్వారా గుర్తించబడిరది. 1914లో జన్మించిన ఆమె 1936లో 21 ఏళ్ల వయసులో ఏవియేషన్ పైలట్ లైసెన్స్ని సంపాదించి విమానాన్ని నడిపిన, పైలట్ లైసెన్స్ పొందిన మొదటి మహిళ.
ప్రభుత్వ చొరవ: 2016 లో ప్రారంభించిన ప్రాంతీయ కనెక్టివిటీ పథకం – ఉడే దేశ్ కా ఆమ్ నాగరిక్ (ఆర్సిఎస్ – ఉడాన్) అటువంటి చొరవలలో ఒకటి. ఇది ప్రస్తుతం ఉన్న ఎయిర్స్ట్రిప్లు, విమానాశ్రయాల పునరుద్ధరణ ద్వారా దేశంలోని సేవలందించని, తక్కువ సేవలందించిన విమానాశ్రయాలకు కనెక్టివిటీని అందించాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. పదేళ్ల కార్యాచరణ ప్రణాళికతో భారతీయులందరికీ విమాన ప్రయాణానికి సమాన ప్రాప్యతను కల్పించాలని ఉడాన్ భావిస్తోంది. గత ఏడు సం.లలో నాలుగు కొత్త, విజయవంతమైన విమానయాన సంస్థలు వచ్చినందున ఆర్సిఎస్ ఉడాన్ పౌర విమానయాన పరిశ్రమ వృద్ధికి దోహదం చేస్తోంది. ఈ పథకం విమానయాన ఆపరేటర్లకు కార్యకలాపాలను ప్రారంభించడానికి స్థిరమైన వ్యాపార నమూనాను అభివృద్ధి చేయడానికి సహాయపడిరది. ఇది చిన్న ప్రాంతీయ విమానయాన సంస్థలకు వారి వ్యాపారాలను విస్తరించడానికి అవకాశాలను అందిస్తోంది. వారి విజయవంతమైన నిర్వహణ విమానయాన వ్యాపారానికి అనుకూలమైన స్నేహపూర్వక పర్యావరణ వ్యవస్థను సృష్టించింది. ఆగస్టు 31, 2024 నాటికి ఆర్సీఎస్ ఉడాన్ పురోగతిని చూస్తే 13 హెలిపోర్టులు, 2 వాటర్ ఏరోడ్రోమ్లతో సహా 86 విమానాశ్రయాలను కలుపుతూ 583 ఆర్సిఎస్ మార్గాలు ఇప్పటివరకు కార్యకలాపాలను ప్రారంభించాయి. 1.43 కోట్ల మందికి పైగా ప్రయాణికులు ఈ పథకం ప్రయోజనాలను పొందారు. ఉడాన్ పథకం కింద ఇప్పటివరకు 2.8 లక్షలకు పైగా విమానాలు నడిచాయి. ఈ పథకం కింద దేశంలోని విమానాశ్రయాల అభివృద్ధికి రూ.4500 కోట్లు కేటాయించగా, అందులో రూ.3751 కోట్లు ప్రారంభం నుంచి వినియోగించారు.
నికర జీరో కార్బన్ ఉద్గారాలు: భారతీయ విమానాశ్రయాల కార్బన్ అకౌంటింగ్ అండ్ రిపోర్టింగ్ ఫ్రేమ్వర్క్ను ప్రామాణికం చేయడం ద్వారా కార్బన్ తటస్థత దేశంలోని విమానాశ్రయాలలో నికర జీరో కార్బన్ ఉద్గారాలను సాధించడానికి పౌర విమానయాన మంత్రిత్వ శాఖ (ఎంఓసిఎ) చొరవ తీసుకుంది. ఇందుకోసం ఆయా విమానాశ్రయాల్లో కర్బన ఉద్గారాలను మ్యాప్ చేయాలని, దశలవారీగా కార్బన్ న్యూట్రాలిటీ, నెట్ జీరో ఎమిషన్ దిశగా పనిచేయాలని విమానాశ్రయ ఆపరేటర్లకు సూచించారు. కొత్త గ్రీన్ ఫీల్డ్ విమానాశ్రయాల డెవలపర్లు, ఆయా రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల సహకారంతో, వారి అభివృద్ధి ప్రణాళికలలో కార్బన్ తటస్థత నికర సున్నా ఉద్గారాలకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వడానికి ఎంఓసిఎ ప్రోత్సహిస్తోంది. జూలై 25, 2024 నాటికి 2014 నుండి 12 గ్రీన్ ఫీల్డ్ విమానాశ్రయాలు నిర్మించబడ్డాయి. 2014 నుండి 48 విమానాశ్రయాలు, ఎయిర్ స్ట్రిప్ లను ఎఎఐ నిర్మించింది. ఢల్లీి, ముంబై, హైదరాబాద్, బెంగళూరు వంటి విమానాశ్రయాలు లెవల్ 4ం తో పాటు ఉన్నత విమానాశ్రయాల అంతర్జాతీయ మండలి ఎయిర్ పోర్ట్స్ అథారిటీ ఆఫ్ ఇండియా (ఎసిఐ) గుర్తింపును సాధించి కార్బన్ న్యూట్రల్ గా మారాయి. ఎఎఐ తో సహా విమానాశ్రయ ఆపరేటర్లు విమానాశ్రయాలలో గ్రీన్ ఎనర్జీ వినియోగాన్ని ప్రోత్సహించడానికి గ్రీన్ పునరుత్పాదక శక్తి ఉత్పత్తి, స్వీయ వినియోగం కోసం వివిధ ప్రదేశాలు, విమానాశ్రయాలలో సౌర విద్యుత్ ప్లాంట్లను ఏర్పాటు చేశారు. దీనికి తోడు కొన్ని విమానాశ్రయాలు ఓపెన్ యాక్సెస్ ద్వారా గ్రీన్ ఎనర్జీని కొనుగోలు చేస్తున్నాయి.
ఆర్సిఎస్ ఉడాన్ వంటి కార్యక్రమాల విజయం విమాన ప్రయాణానికి ప్రాప్యతను పెంచింది. వెనుకబడిన ప్రాంతాలలో ఆర్థిక వృద్ధిని, కనెక్టివిటీని ప్రోత్సహించింది. దేశీయ, అంతర్జాతీయ ప్రయాణీకుల సంఖ్య గణనీయంగా పెరగడంతో, గ్లోబల్ ఏవియేషన్ హబ్ గా భారత్ తన స్థానాన్ని మరింత బలోపేతం చేసుకోవడానికి సిద్ధంగా ఉంది. ఈ రంగం కార్బన్ న్యూట్రల్ విమానాశ్రయాలు, సౌర శక్తి దత్తత వంటి హరిత పద్ధతులను అవలంబిస్తున్నందున భారతదేశంలో విమానయాన భవిష్యత్తు నిరంతర వృద్ధిని మాత్రమే కాకుండా సుస్థిరతకు నిబద్ధతను కూడా హామీ ఇస్తుంది. దేశానికి పర్యావరణానికి దీర్ఘకాలిక ప్రయోజనాలను నిర్ధారిస్తుంది. పెరుగుతున్న డిమాండ్తో విమానాశ్రయాల ఆధునీకరణ, ఎయిర్క్రాఫ్ట్ టెక్నాలజీ, డిజిటలైజేషన్లో పురోగతి, భద్రత, సామర్థ్యం ప్రయాణీకుల అనుభవంతో సహా ఫ్లయింగ్ ఇన్స్టిట్యూట్లు, మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధిపై దృష్టి సారిస్తుంది.
-జనక మోహన రావు దుంగ
యం.యస్సీ (ఫిజిక్స్ )
8247045230.
