భారత స్వదేశీ జీపిఎస్‌ వ్యవస్థ నావిక్‌
మనం ఎక్కడికైనా వెళ్లాలని అనుకుంటే జీపీఎస్‌ ఆన్‌ చేస్తాం. నావిగేషన్‌ ఇచ్చే రూట్‌ మ్యాప్‌ తో ముందుకు కదులుతాం. అయితే మనం ఇప్పటి వరకు వినియోగిస్తున్న నావిగేషన్‌.. గూగుల్‌ మ్యాపింగ్‌ మొత్తం అమెరికా నుంచి పని చేస్తుంది. అయితే, ఆపిల్‌ తన కొత్త ఐఫోన్‌ సిరీస్‌ లో నావిక్‌ నావిగేషన్‌ సిస్టమ్‌కు మద్దతు ఇచ్చింది. ఇది ఇస్రో రూపొం దించిన స్వదేశీ జిపిఎస్‌ వ్యవస్థ. అయితే, మన ఫోన్‌ లో ఎలాంటి నావిగేషన్‌ ఉం‌టుందో తెలుసా..
మనమందరం ఉపయోగించే స్మార్ట్ ఫోన్‌ లో అమెరికన్‌ జీపీఎస్‌ సిస్టమ్‌ ఇన్‌ స్టాల్‌ చేసి ఉంటుంది. ఇది ఒక ప్రదేశం నుంచి మరో ప్రదేశానికి సమా చారాన్ని అందిస్తుంది. జీపీఎస్‌ వ్యవస్థ అమెరికా ప్రభుత్వ నియంత్రణలో పనిచేస్తుంది. మొబైల్‌ ఫోన్లలో ఎన్ని రకాల జీఎన్‌ఎస్‌ఎస్‌ ఉన్నాయో మనలో చాలా మందికి తెలియదు. ఆ విషయాలను ఇక్కడ తెలుసు కుందాం. జీఎన్‌ఎస్‌ఎస్‌ అం‌టే గ్లోబల్‌ నావిగేషన్‌ శాటిలైట్‌ సిస్టమ్‌.. అం‌టే అమెరికాలో జీపీఎస్‌ ఉన్నట్లే ఇతర దేశాల్లో కూడా గ్లోబల్‌ నావిగేషన్‌ సిస్టమ్స్ ఉన్నాయి.
ఇండియన్ రీజినల్‌ నావిగేషన్‌ శాటిలైట్‌ సిస్టమ్‌, దీనిని నావిగేషన్‌ విత్‌ ఇండియన్ కాన్స్టెలేషన్‌ అని కూడా పిలుస్తారు, ఇది ఇండియన్ స్పేస్‌ రీసెర్చ్ ఆర్గనైజేషన్‌ (ఇస్రో) అభివృద్ధి చేసిన ఒక స్వతంత్ర, స్వదేశీ నావిగేషన్‌ ఉపగ్రహ వ్యవస్థ. ఇది భారతదేశం యొక్క పూర్తి నియంత్రణలో ఉంటుంది. అంతరిక్ష విభాగం, గ్రౌండ్‌ సెగ్మెంట్‌, యూజర్‌ రిసీవర్లు అన్నీ భారతదేశంలో నిర్మించబడతాయి. ఇది వ్యక్తిగత నావిగేషన్‌ తో సహా విస్తృత శ్రేణి అప్లికేషన్లను కలిగి ఉంటుంది.ఐఆర్‌ఎన్‌ఎస్‌ఎస్‌ – నావిక్‌ ప్రాజెక్ట్ 2018 లో అమలులోకి వొచ్చింది. నావిగేషన్‌ కోసం, ముఖ్యంగా ‘‘వ్యూహాత్మక రంగాలకు’’ ఇతర దేశాల ఉపగ్రహ వ్యవస్థలపై ఆధారపడటాన్ని తొలగించడానికి నావిక్‌ రూపొందిం చబడింది.భారత సొంత ఉపగ్రహాధారిత నావిగేషన్‌ వ్యవస్థ పేరు నావిక్‌.
ఇది భారత క్షేత్రీయ దిక్సూచి ఉపగ్రహ వ్యవస్థ (ఇండియన్ రీజనల్‌ నావిగేషన్‌ శాటిలైట్‌ సిస్టమ్‌-ఐఆర్‌ఎన్‌ఎస్‌ఎస్‌) దీని ద్వారా ప్రపంచంలో సొంత మార్గదర్శక వ్యవస్థలు గల ఐదు శక్తుల సరసన భారత నిలిచింది. నావిక్‌ ద్వారా ప్రజలకు అందించే సేవల్లో 20 మీటర్లకు అటూఇటుగా కచ్చితత్వం ఉంటే.. నియంత్రిత సేవల పేరిట సైనికులకు కేవలం 10 మీటర్ల కచ్చితత్వంతో సేవలు అందించేలా ఇస్రో శాస్త్రవేత్తలు కృషిచేశారు. 2013 నుంచి 2016 వరకు భారత అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ (ఇస్రో) శ్రీహరికోట లోని సతీష్‌ ధవన్‌ స్పేస్‌ సెంటర్‌ (షార్‌)లోని మొదటి ప్రయోగ వేదిక నుంచి ఏడు ఐఆర్‌ఎన్‌ఎస్‌ఎస్‌ ఉపగ్రహాలను పీఎస్‌ఎల్వీ శ్రేణి, ఎక్స్ ఎల్‌ రకానికి చెందిన ఉపగ్రహవాహక నౌకలు దిగ్విజయంగా భూస్థిర బదిలీ కక్ష్య (జియో ట్రాన్స్ ఫర్‌ ఆర్బిట్‌)లోకి ప్రవేశపెట్టాయి.
ఉపగ్రహ నావిగేషన్‌ వ్యవస్థ ఉపగ్రహ నావిగేషన్‌ వ్యవస్థ అనేది కృత్రిమ ఉపగ్రహాల వ్యవస్థ, ఇది ప్రపంచంలోని ప్రతిచోటా భౌగోళిక స్థానాలను అందించగలదు. ఈ వ్యవస్థ సహాయంతో, చిన్న ఎలక్ట్రానిక్‌ రిసీవర్లు అత్యంత ఖచ్చితత్వంతో సగటు సముద్ర మట్టం నుంచి అక్షాంశం, రేఖాంశం, ఎత్తుతో సహా వాటి స్థానాన్ని గణిస్తాయి. సిగ్నల్స్ అదనంగా ఎలక్ట్రానిక్‌ రిసీవర్‌ ని ప్రస్తుత స్థానిక సమయాన్ని అధిక ఖచ్చితత్వానికి లెక్కించేందుకు వీలు కల్పిస్తాయి. ఇది సమయ సమకాలీకరణను అనుమతిస్తుంది. ఈ వినియోగాలను మొత్తంగా పొజిషనింగ్‌, నావిగేషన్‌, టైమింగ్‌ (పిఎన్టి) అని పిలుస్తారు. ఉపగ్రహ నావిగేషన్‌ ఫ్రేమ్వర్క్లు ఏదైనా టెలిఫోనిక్‌ స్వయంప్రతిపత్తితో ఉంటాయి, అయితే, ఈ ఆవిష్కరణలు స్థాన సమాచారం యొక్క సహాయాన్ని మెరుగుపరుస్తాయి.
నేపథ్యం
1999 లో కార్గిల్‌ యద్ధంలో పాక్‌ సైనిక దళాలు ఎక్కడ కచ్ఛితంగా ఉన్నాయన్న విషయాన్ని తెలుసుకోవటానికి భారత సైన్యానికి నావిగేషన్‌ వ్యవస్థ అవసరమైంది. ఈ సాంకేతికత అందుబాటులో ఉన్న అమెరికాను భారత్‌ సాయం కోరింది. కానీ, భారత్‌ కు సాయం చేయటానికి అమెరికా నిరాకరించింది. దీన్నో గుణపాఠంగా భావించిన ఇస్రో, అప్పటి నుంచి దేశీయంగా రూపొందించే నావిగేషన్‌ వ్యవస్థ మీద దృష్టి పెట్టింది. దాదాపు ఒకటిన్నర దశాబ్దాలకు పైగా ఇండియన్ రీజనల్‌ నావిగేషన్‌ శాటిలైట్‌ సిస్టమ్‌-ఐఆర్‌ఎన్‌ఎస్‌ఎస్‌ కోసం చేసిన ప్రయత్నాలు ఫలించి భారత సొంత నావిగేషన్‌ వ్యవస్థ నావిక్‌ ఏర్పడింది.
ఉపయోగాలు
సెల్ఫోన్లు ఇతర పరికరాల ద్వారా నావిక్‌ నావిగేషన్‌ సౌకర్యాలు అందుబాటులోకి రావడంతోపాటు వైమానిక, నౌకాయాన రంగాలకు, రక్షణ, పౌర సేవలకూ ఐఆర్‌ఎన్‌ఎస్‌ఎస్‌ ఎం‌తో ఉపయోగకరం..
ఉపగ్రహాల జాబితా
ఉపగ్రహపగ్రహ ఆధారిత నావిగేషన్‌ యొక్క పునాది రేడియో సంకేతాలను ప్రసారం చేసే మీడియం ఎర్త్ కక్ష్యలో ఉన్న ఉపగ్రహాల ప్రపంచ నెట్వర్క్. ప్రపంచ వ్యాప్తంగా, ఉపగ్రహ నావిగేషన్‌ యునైటెడ్‌ స్టేట్స్ అభివృద్ధి చేసి నిర్వహిస్తున్న 31 గ్లోబల్‌ పొజిషనింగ్‌ సిస్టమ్‌ ఉపగ్రహాలతో బాగా సుపరిచితం. మరో మూడు నక్షత్ర రాశులు కూడా ఇలాంటి సేవలను అందిస్తాయిబీ ఈ నక్షత్ర రాశులు మరియు వాటి సంబంధిత వృద్ధిని కలిపి గ్లోబల్‌ నావిగేషన్‌ శాటిలైట్‌ సిస్టమ్స్ అం‌టారు . ఇతర నక్షత్ర రాశులు: గ్లోనాస్‌ – దీనిని రష్యన్‌ ఫెడరేషన్‌ అభివృద్ధి చేసి నిర్వహిస్తుంది.గెలీలియో – దీనిని యూరోపియన్‌ యూనియన్‌ అభి వృద్ధి చేసి నిర్వహిస్తుంది.
బీడౌ – దీనిని చైనా అభివృద్ధి చేసి నిర్వహిస్తోంది.ప్రపంచవ్యాప్తంగా వినియోగదారులకు పొజిషనింగ్‌, నావిగేషన్‌, టైమింగ్‌ సేవలను అందించడంలో ఉపగ్రహ ఆధారిత నావిగేషన్‌ వ్యవస్థలు ముందంజలో ఉన్నాయి. భారతదేశం తన రెండు ప్రధాన ప్రాజెక్టులైన గగన్‌ (జిపిఎస్‌ ఎయిడెడ్‌ జియో ఆగ్మెంటెడ్‌ నావిగేషన్‌) మరియు ఐఆర్‌ఎన్‌ఎస్‌ఎస్‌ (ఇండియన్ రీజినల్‌ నావిగేషన్‌ శాటిలైట్‌ సిస్టమ్‌) ద్వారా ఉపగ్రహ నావిగేషన్‌ రంగంలోకి ప్రవేశించింది.గగన్‌ అనేది ఇస్రో, ఎయిర్‌ ఫోర్స్ అథారిటీ ఆఫ్‌ ఇం‌డియా (ఏఏఐ) సంయుక్తంగా అభివృద్ధి చేసిన జీపీఎస్‌ కోసం అంతరిక్ష ఆధారిత వృద్ధి. నావిక్‌ 7 ఉపగ్రహాల సమాహారం. వీటిలో మూడు భూస్థిర కక్ష్యలో ఉంచగా, మిగిలిన నాలుగింటిని భూసమవర్తన కక్ష్యలో ప్రవేశపెట్టారు. నేటి వరకూ నావిక్‌ శ్రేణిలో భాగంగా ప్రయోగించిన మొత్తం ఉపగ్రహాలు 9. కాగా పూర్తిస్థాయిలో పనిచేస్తున్నవి 7 మాత్రమే.
మొత్తం ఉపగ్రహాల జాబితా ఇది:
మొత్తం 4 జీఎన్‌ఎస్‌ఎస్‌ (గ్లోబల్‌ నావిగేషన్‌ శాటిలైట్‌ సిస్టమ్‌) ఉన్నాయి. ప్రపంచంలో మొత్తం 4 గ్లోబల్‌ నావిగేషన్‌ శాటిలైట్‌ సిస్టమ్లు ఉన్నాయి. వీటిలో అమెరికా నిర్వహిస్తున్న జీపీఎస్‌, రష్యా గ్లోయాస్‌, యూరోపియన్‌ యూనియన్‌ గెలీలియో, చైనా బైడూ నిర్వహిస్తున్నాయి. ఇది కాకుండా, భారతదేశంలో కూడా ఓ నావిక్‌ సిస్టం ఉంది. ఐఆర్‌ఎన్‌ఎస్‌ఎస్‌, జపాన్‌ క్యూజెడ్‌ఎస్‌ఎస్‌ అనే రెండు భారతీయ నావిగేషన్‌ ఉపగ్రహ వ్యవస్థలు ఉన్నాయి. లోకల్‌ నావిగేషన్‌ శాటిలైట్‌ సిస్టమ్‌ కొన్ని పరిమితులను మాత్రమే కవర్‌ చేస్తుంది. అయితే గ్లోబల్‌ సిస్టమ్‌ మీకు దేశవ్యాప్తంగా మ్యాపింగ్‌ సమాచారాన్ని అందిస్తుంది.
ఐఫోన్‌ లో స్వదేశీ నావిగేషన్‌..
మొబైల్‌ కంపెనీలు తమ స్మార్ట్ ఫోన్లలో అమెరికాకు చెందిన జీపీఎస్‌ సిస్టమ్ను ఎక్కువగా వినియో గిస్తున్నాయి. దాని సహాయంతో మీరు లొకేషన్‌ మొదలైన వాటి గురించి సమాచారాన్ని పొందు తున్నారు. అయితే, గురువారం మార్కెట్లోకి ఇచ్చిన స్వదేశంలో తయారు చేసిన యాపిల్‌ తన కొత్త ఐఫోన్‌ సిరీస్లో భారతదేశ స్వదేశీ జీపీఎస్‌ వ్యవస్థను అందించింది. నావిగేటర్కు ఐఫోన్‌ 15 ప్రో, ప్రో మాక్స్ లో మద్దతు ఉంది. ప్రధాని మోదీ కొత్త జీపీఎస్‌ వ్యవస్థను భారతీయ మత్స్యకారులకు అంకితం చేశారు. దానికి నావిక్‌ అని పేరు పెట్టారు. ఆపిల్‌ కాకుండా, కొన్ని చైనీస్‌ స్మార్ట్ఫోన్‌ బ్రాండ్లు కూడా తమ పరికరాలలో నావిక్‌ కి మద్దతు ఇవ్వడం ప్రారంభిం చాయి. 2025 నాటికి తమ మొబైల్‌ ఫోన్లలో స్వదేశీ జిపిఎస్‌ వ్యవస్థలను అందించాలని మొబైల్‌ తయారీదారు లందరినీ కేంద్ర ప్రభుత్వం కోరింది.
జిపిఎస్‌, నావిగేటర్‌ మధ్య తేడా ఏంటంటే..
జీపీఎస్‌, నావిక్‌ మధ్య వ్యత్యాసం ఏంటంటే.. జీపీఎస్‌ మొత్తం భూమిని కవర్‌ చేస్తుంది. అయితే నావిక్‌ భారతదేశం.. దాని పరిసర ప్రాంతాలను మాత్రమే కవర్‌ చేస్తుంది. నావిక్ను అభివృద్ధి చేయడానికి 2006లో ఆమోదం లభించింది. అయితే ఈ ప్రాజెక్ట్ ఆలస్యమవుతూనే ఉంది. అయితే, ఈ పని మోదీ ప్రభుత్వం ప్రతిష్టాత్మకంగా తీసుకుంది. 2018లో దీని పని ప్రారంభమైంది. స్వదేశీ వ్యవస్థ 7 ఉపగ్రహాల సహాయంతో పనిచేస్తుంది. ఇది భారత్‌ మొత్తం భూభాగాన్ని కవర్‌ చేస్తుంది. భారతదేశంతో పాటు.. ఈ స్వదేశీ వ్యవస్థ చుట్టుపక్కల దేశాలకు ఖచ్చితమైన స్థాన ఆధారిత సమాచారాన్ని అందించగలదు.
సైనిక అవసరం: ఈ దేశాలు పౌర సేవలను తిరస్కరించవచ్చు లేదా తక్కువ ప్రాధాన్యత ఇవ్వవచ్చు, ఇది కార్గిల్‌ యుద్ధం సమయంలో జరిగింది. 1999లో కార్గిల్‌ యుద్ధం సమయంలో, భారతదేశం శత్రు స్థానాల గురించి అమెరికా నుంచి సమాచారం కోరింది, కానీ అమెరికా నిరాకరించింది. స్వతంత్ర నావిగేషన్‌ వ్యవస్థ యొక్క కీలకమైన అవసరాన్ని గ్రహించడానికి దారితీసింది.
రిలయంట్‌ ఇం‌డియా : సైనిక అవసరాలతో పాటు, భారతదేశం విమానయానం వంటి పౌర నావిగేషన్‌ ప్రయోజనాల కోసం ఇతర నావిగేషన్‌ వ్యవస్థలపై ఆధారపడింది. ఐఆర్‌ఎన్‌ఎస్‌ఎస్‌ -నావిక్‌ పౌర ఉపయోగం కోసం కూడా పరివర్తన కలిగించేదిగా పరిగణించబడుతుంది. విపత్తు ప్రమాద తగ్గింపు: దేశీయంగా నిర్మించిన నావిగేషన్‌ వ్యవస్థలు అత్యంత ఖచ్చితమైన స్థాన సేవలను అందించడం ద్వారా విపత్తు ప్రమాదాన్ని తగ్గించడంలో సహాయపడతాయి. అయితే స్వదేశీ నావిక్‌ వ్యవస్థ కోసం భారత అంతరిక్ష పరిశోధన సంస్థ(ఇస్రో) చేస్తున్న ప్రయత్నాలకు అడ్డంకులు ఎదురవుతూనే ఉన్నాయి.
డా. కృష సామాజిక
డా।। కృష్ణ సామల్ల
ప్రొఫెసర్‌, ఫ్రీలాన్న్ జర్నలిస్ట్
9705890045
