ప్రపంచ నేతలు ఇజ్రాయెల్-ఇరాన్ యుద్ధానికి ముగింపు పలకేందుకు శుక్రవారం దౌత్యపరమైన ప్రయత్నాలు వేగవంతం చేశారు. ఈ క్రమంలో, ఇరాన్ విదేశాంగ మంత్రి స్విట్జర్లాండ్లోని జెనీవాలో యూరప్ దేశాల ఉన్నతాధికారులతో సమావేశం కావడానికి సిద్ధమవుతుండగా, అధ్యక్షుడు ట్రంప్ మౌఖికంగా సంధికి అవకాశం ఉన్నదన్న సంకేతాలు ఇచ్చారు.
ఈ తాజా దౌత్య యత్నాల నేపథ్యంలో ఇరాన్-ఇజ్రాయెల్ మధ్య పోరు కొనసాగుతోంది. ఇజ్రాయెల్ రాత్రి సమయంలో ఇరాన్ అణు ప్రాజెక్టులతో సంబంధం ఉన్న మిస్సైల్ తయారీ కేంద్రాలు, పరిశోధన సంస్థలపై దాడులు నిర్వహించిందని ప్రకటించింది. అదే సమయంలో, ఇరాన్ దక్షిణ ఇజ్రాయెల్లో ఒక నివాస వీధిని ధ్వంసం చేసిన బాలిస్టిక్ క్షిపణిని ప్రయోగించింది.
యుద్ధం ఎనిమిదో రోజుకు చేరిన వేళ, దీని దిశ స్పష్టంగా కనిపించడం లేదు. గురువారం అమెరికా యుద్ధంలో భాగస్వామ్యం సంకేతాలపై ట్రంప్ వెనక్కి తగ్గుతూ, దౌత్య పరిష్కారానికి పద్దెనిమిది రోజుల సమయం ఇవ్వబోతున్నట్టు ప్రకటించారు.
ఇదే సమయంలో ఇజ్రాయెల్ యుద్ధాన్ని త్వరగా ముగించాలన్న ఆశలకు చెక్ పడింది. ఇజ్రాయెల్, ఇరాన్ అణు అభివృద్ధి వ్యవస్థను పూర్తిగా నిర్వీర్యం చేయాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. అందులో భాగంగా, అమెరికా తన బాంబర్లను పంపి, భూగర్భ అణు ఎన్నిక కేంద్రాన్ని నాశనం చేస్తుందన్న ఆశ ఇజ్రాయెల్కు ఉంది.
ఇప్పుడు ఇజ్రాయెల్ ముందు రెండు మార్గాలున్నాయి—అమెరికా సాయాన్ని కోసం వేచిచూడడమా, లేక తనకు ఉన్న తక్కువ శక్తివంతమైన క్షిపణులతోనే దాడికి దిగడమా అన్న నిర్ణయం తీసుకోవాలి.
జెనీవాలో జరగనున్న చర్చలు మూడవ ప్రత్యామ్నాయాన్ని లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నాయి: ఇరాన్ తన అణు కార్యక్రమాన్ని తగిన హద్దుల్లో పరిమితం చేస్తే, ఇజ్రాయెల్ కూడా వెనక్కి తగ్గే ఒక సమగ్ర దౌత్య ఒప్పందం. ఇరాన్ విదేశాంగ మంత్రి అబ్బాస్ అరక్చి బ్రిటన్, ఫ్రాన్స్, జర్మనీ దేశాల అధికారులతో పాటు యూరోపియన్ యూనియన్ ప్రతినిధులతో సమావేశమయ్యే అవకాశం ఉంది.
ట్రంప్ వ్యాఖ్యలతో చర్చలకు ఊపొచ్చినప్పటికీ, అవి విజయవంతమవుతాయా అనేది ఇప్పటికీ అనిశ్చితం. ఇరాన్ ఇప్పటివరకు తన అణుఎన్నిక కార్యక్రమాన్ని ఆపే అవకాశాన్ని పూర్తిగా తిరస్కరించింది. అలాగే, ట్రంప్ యూరప్ చానెల్కు వ్యతిరేకంగా ప్రత్యామ్నాయ దౌత్య మార్గాలను తెరిచే అవకాశమూ ఉంది.
ముఖ్యాంశాలు:
**కొత్త దాడులు: ఇజ్రాయెల్ ఉత్తర ఇరాన్లోని కస్పియన్ సముద్ర తీరం వెంబడి ఉన్న సెఫిడ్-రూద్ ప్రాంతంలోని పారిశ్రామిక కేంద్రాన్ని లక్ష్యంగా చేసిందని ఇరాన్ అధికార ప్రసార సంస్థ పేర్కొంది. రష్ట్ నగరంలో, అలాగే తేహ్రాన్కు ఉత్తరంగా లవిజాన్ గ్రామీణ ప్రాంతంలో భారీ పేలుళ్లు చోటు చేసుకోవడం వల్ల ఇజ్రాయెల్ లక్ష్యాల భౌగోళిక పరిధి విస్తరించిందని భావిస్తున్నారు.
**ఇరాన్ ఆలోచన: అమెరికా నిగాహ్ వర్గాలు వెల్లడించిన వివరాల ప్రకారం — ఇరాన్ పెద్ద మొత్తంలో ఎనిరిచ్డ్ యురేనియం నిల్వ ఉంచినా, అది అణుబాంబు తయారీ నిర్ణయం ఇంకా తీసుకోలేదని వారి విశ్వాసం. అయితే అమెరికా సేనలు ఫోర్డో అనే ఇరానీయ అణు కేంద్రంపై దాడి చేస్తే లేదా ఇజ్రాయెల్, ఇరాన్ సుప్రీం లీడర్ను హత్య చేస్తే, అప్పుడు అణుబాంబు తయారీ వైపు మొగ్గు చూపే అవకాశం ఉందని అధికారులు చెబుతున్నారు.
**క్లస్టర్ బాంబుల వాడకం: ఈ యుద్ధంలో తొలిసారిగా, ఇరాన్ ఓ క్లస్టర్ మ్యూనిషన్ వార్హెడ్తో కూడిన క్షిపణిని మధ్య ఇజ్రాయెల్లోని జనసంచార ప్రాంతంపై ప్రయోగించిందని ఇజ్రాయెల్ సైన్యం ప్రకటించింది.