దేశవ్యాప్తంగా ఉన్న హిందూ ఆలయాలకు స్వయం ప్రతిపత్తి ఇవ్వాలన్న డిమాండ్తో విశ్వహిందూ పరిషత్? విజయవాడలో హైందవ శంఖారావాన్ని పూరించింది. ఆంధ్ర ప్రదేశ్ కేంద్రంగా ధార్మిక స్వాతంత్య్ర పోరాటం కోసం విశ్వ హిందూ పరిషత్ పిలుపు నిచ్చింది. హిందూ దేవాలయాలకు స్వయం ప్రతిపత్తి ఇవ్వాలనే డిమాండ్తో దేశవ్యాప్తంగా సభలు నిర్వహించాలని నిర్ణయించారు. హిందూ దేవాలయాలపై ప్రభుత్వ పెత్తనంపై స్వామిజీలు ధర్మాగ్రహం వ్యక్తం చేశారు. ఇతర మతాల్లో లేని పద్దతి హిందూ దేవాలయాలపైనే ఎందుకు అని ప్రశ్నించారు. గుడి బయట చెప్పులు విడిచిన దగ్గర నుంచి గర్భ గుడిలో దేవుడి దర్శనం వరకు అంతా వ్యాపారమేనంటూ ఆవేదన వ్యక్తం చేశారు.
విశ్వ హిందూ పరిషత్ అధ్యక్షుడు అలోక్ కుమార్, చిన్న జీయర్ స్వామి, కమలానంద భారతి స్వామితోపాటు వివిధ రంగాలకు చెందిన పలువురు ప్రముఖులు పాల్గొని తమ అభిప్రాయాలను కుండ బద్దలు కొట్టిన విధంగా ప్రకటించారు. హిందూ దేవాలయాలకు పూర్తి స్వయం ప్రతిపత్తి కలిపిస్తూ చట్ట సవరణ చేయాలని హైందవ శంఖారావ సభ వేదికగా డిక్లరేషన్.. చేసింది. భారతదేశం ఆధ్యాత్మికతకు, సాంస్కృతిక సంపదకు కేంద్రమైన దేశంగా ప్రసిద్ధి పొందింది. వేల ఏళ్ల చరిత్ర కలిగిన దేవాలయాలు, కేవలం పూజా ప్రదేశాలుగానే కాకుండా, సామాజిక సమగ్రతకు, సాంస్కృతిక వారసత్వానికి సూచికలుగా నిలిచాయి. అయితే, ఈ దేవాలయాల నిర్వహణలో ప్రభుత్వ జోక్యం అనేది వాదప్రతివాదాలకు కారణమైంది. దేవాలయాల నిర్వహణలో ప్రభుత్వ పాత్ర పట్ల భిన్నాభిప్రాయాలు వ్యక్తమవుతున్నాయి.
దేవాలయాలపై ప్రభుత్వ నియంత్రణ పునాది… ఆర్థిక నియంత్రణ:
దేవాలయాలు భక్తుల, కానుకలు, విరాళాల ద్వారా భారీ ఆదాయం పొందుతున్నాయి. వీటి వినియోగం పారదర్శకంగా ఉండేందుకు ప్రభుత్వం వీటి నిర్వహణలో కీలక పాత్ర పోషిస్తోందని భావన.
చరిత్రాత్మక నేపథ్యం:
బ్రిటిష్ కాలంలో దేవాలయాల పట్ల ప్రభుత్వ నియంత్రణ ప్రారంభమైంది. స్వాతంత్య్రం తర్వాత ముఖ్యంగా హిందూ దేవాలయాల విషయంలో చాలా రాష్ట్రాలు కొన సాగించాయి.
సాంఘిక సమగ్రత:
దేవాలయాల పాలనలో అవినీతి, విభజనలు, వివాదాలు లేకుండా ఉండేందుకు ప్రభుత్వ ప్రమేయం అవసరం అని అధికార వర్గాలు భావించాయి.
పారదర్శకత అవసరం:
ఆలయ నిధులు సామాజిక సేవల కోసం వినియోగించడానికి పాలనలో పారదర్శకతను కల్పించడానికి ప్రభుత్వ నియంత్రణను ఆవశ్యకతగా భావించారు.ప్రభుత్వ నియంత్రణకు మద్దతు తెలిపే వాదనలు…
ఆర్థిక పారదర్శకత:
దేవాలయాల్లో సేకరించిన విరాళాలను భక్తుల అవసరాలకు లేదా సామాజిక సేవలకు వినియోగించడానికి ప్రభుత్వం చూస్తోంది.
సమాజ సేవలు:
దేవాలయ నిధులు విద్యా సంస్థలు, ఆసుపత్రులు, అన్నదాన కార్యక్రమాలకు ఉపయోగించడంలో ప్రభుత్వ జోక్యం సమర్థంగా పని చేస్తోంది.
అవినీతి నివారణ:
కొన్ని ఆలయాల్లో కుటుంబాలు లేదా వ్యక్తుల ఆధిపత్యం ఉండటంతో, అవినీతికి ఆస్కారం ఉన్నందున ప్రభుత్వం జోక్యం చేసుకుంటుంది.
పురాతన ఆలయాల సంరక్షణ:
చారిత్రకంగా ప్రాముఖ్యత కలిగిన ఆలయాల సంరక్షణ కోసం ప్రభుత్వం నిధులు మంజూరు చేస్తోంది.ప్రభుత్వ నియంత్రణకు వ్యతిరేక వాదనలు…
మత స్వాతంత్య్రం హక్కు:
భారత రాజ్యాంగం ప్రతి మతానికి స్వతంత్రత హామీ ఇస్తుంది. దేవాలయాలపై ప్రభుత్వ నియంత్రణ ఈ హక్కును నెరవేర్చడంలో విఘాతం కలిగిస్తుందని విమర్శలున్నాయి.
పెరుగుతున్న వివక్ష:
ఎక్కువగా హిందూ దేవాలయాలపైనే నియంత్రణ కొనసాగుతుండటం వివక్షగా భావిస్తున్నారు. ఇతర మతాల ప్రార్థనా స్థలాలు ప్రభుత్వ నియంత్రణకు దూరంగా ఉండటం ఈ వాదనకు బలం చేకూరుస్తోంది.
నిధుల దుర్వినియోగం:
దేవాలయ నిధులు మత సంబంధిత కార్యకలాపాలకు కాకుండా ప్రభుత్వ ప్రాజెక్టులకు ఉపయోగించబడుతున్నాయనే ఆరోపణలు ఉన్నాయి.
ఆచారాల భంగం:
సంప్రదాయ పూజా విధానాలను, మతపరమైన ఆచారాలను కాపాడడంలో ప్రభుత్వం విఫలమవుతుందని విమర్శకులు పేర్కొంటున్నారు.
భక్తుల హక్కుల విఘాతం:
దేవాలయాలను స్వతంత్రంగా నిర్వహించుకునే హక్కును భక్తుల నుంచి ప్రభుత్వం హరించుకుందని వ్యతిరేకులు వాదిస్తున్నారు.
సందేహాలు, చర్చ అంశాలు:
ఆర్థిక నిర్వహణ:
ఆలయ నిధుల వినియోగం పూర్తిగా పారదర్శకంగా ఉందా? ప్రభుత్వం ఆ నిధులను మత సంబంధిత పనులకు కాకుండా ఇతర అవసరాలకు ఉపయోగిస్తోందా?
సమతుల్యత సమస్య:
ప్రభుత్వం అన్ని మతాలకు సమానంగా వ్యవహరిస్తుందా? లేదా ఒకే మతం ఆలయాలపైనే నియంత్రణ కలిగి ఉందా?
భక్తుల పాత్ర:
భక్తులు దేవాలయ నిర్వహణలో మరింత చురుకుగా పాల్గొనగలిగే స్థాయికి ఎలా తీసుకురావాలి?
సమాధానాలు, పరిష్కార మార్గాలు:
స్వతంత్ర ట్రస్టుల ఏర్పాటు:
దేవాలయాల నిర్వహణ కోసం భక్తులతో కూడిన స్వతంత్ర ట్రస్టులను ఏర్పరచడం. వీటిలో ప్రభుత్వ జోక్యం లేకుండా పారదర్శకమైన పాలన ఉండాలి.
ఆర్థిక పారదర్శకత కోసం డిజిటలైజేషన్:
దేవాలయ విరాళాల లెక్కలు, ఖర్చుల వివరాలను డిజిటల్ ప్లాట్ఫారమ్ల ద్వారా అందుబాటులో ఉంచడం.
చట్టసభా మార్పులు:
మతపరమైన స్వాతంత్య్రాన్ని కాపాడేలా దేవాలయాలపై ప్రభుత్వ నియంత్రణను పరిమితం చేసే చట్టసభా మార్పులు చేయడం.
ప్రజా భాగస్వామ్యం:
భక్తులచే దేవాలయ నిర్వహణలో చురుకైన పాత్రను ప్రోత్సహించడం.
సాంస్కృతిక పరిరక్షణ:
సంప్రదాయ పూజా విధానాలు, ఆచారాలను కాపాడే విధంగా దేవాలయాలకు ప్రత్యేక నిబంధనలు అమలు చేయడం.దేవాలయాలపై ప్రభుత్వ పెత్తనం చర్చనీయాంశంగా ఉంది. దేవాలయాలు కేవలం మతపరమైన కేంద్రాలుగానే కాకుండా, భారతీయ సాంస్కృతిక వారసత్వానికి జీవనాధారాలుగా ఉంటాయి. అందువల్ల, దేవాలయాల నిర్వహణలో సమతుల్యత, పారదర్శకత, మరియు భక్తుల హక్కులను కాపాడడం చాలా ముఖ్యం. ప్రభుత్వమూ, ప్రజలూ, మరియు భక్తులూ కలిసి పనిచేయడం ద్వారా ఆలయాల పరిపాలనలో మెరుగుదల సాధ్యమవుతుంది.
– రామ కిష్టయ్య సంగన భట్ల, సీనియర్ ఇండిపెండెంట్ జర్నలిస్ట్, కాలమిస్ట్…9440595494