లక్షల కోట్ల రుణమాఫీ ఎవరి కోసం?

మోదీ ప్రభుత్వ హయాంలో పెరుగుతున్న రుణాల మాఫీ, నోట్ల రద్దు, ఆధార్‌ అనుసంధానం తప్పనిసరి వంటి నోటిఫికేషన్‌ల ద్వారా సామాన్యులు తమ సొంత డబ్బును ఉపయోగించుకోకుండా అడ్డుకుంటున్నారు, అయితే బడా పారిశ్రామికవేత్తలకు రుణమాఫీ వల్ల ప్రయోజనం చేకూరుతుంది.  మార్చి 2023తో ముగిసిన సంవత్సరంలో బ్యాంకులు రూ. 2.09 లక్షల కోట్లకు పైగా (సుమారు  యుఎస్‌  ‌వి 25.50 బిలియన్లు) మొండి బకాయిలను రద్దు చేశాయి, బ్యాంకింగ్‌ ‌రంగం మొత్తం రుణాల రద్దును రూ. 10.57 లక్షల కోట్లకు (దాదాపు వి129 బిలియన్లు) తీసుకుంది. ఐదు సంవత్సరాలు, రిజర్వ్ ‌బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇం‌డియా  సమాచార హక్కు  సమాధానంలో పేర్కొంది. స్థూల నిరర్థక ఆస్తులను (జిఎన్‌పిఎ) లేదా రుణగ్రహీతలు డిఫాల్ట్ ‌చేసిన రుణాలను – మార్చి 2023లో అడ్వాన్సులలో 3.9 శాతానికి 10 సంవత్సరాల కనిష్ట స్థాయికి తగ్గించడానికి బ్యాంకులకు ఈ భారీ రుణాల రద్దు సహాయం అందించింది. బ్యాంకుల స్థూల ఎన్‌పిఎలు రూ. నుండి పడిపోయాయి.  ఆర్థిక సంవత్సరం 2018లో రూ. 10.21 లక్షల కోట్లు మార్చి 2023 నాటికి రూ. 5.55 లక్షల కోట్లకు, ప్రధానంగా బ్యాంకుల రుణమాఫీ కారణంగా. రిజర్వ్ ‌బ్యాంక్‌  ‌డేటా ప్రకారం, 2012-13 నుండి బ్యాంకులు రూ. 15,31,453 కోట్లు ( అమెరికా డాలర్‌ 187 ‌బిలియన్లు) రద్దు చేశాయి.

అయితే, గమనించాల్సిన విషయం ఏమిటంటే, బ్యాంకులు రద్దు చేసిన రుణాలు తిరిగి పొందని రుణాలుగా బ్యాంకు పుస్తకాలలో ఉంటాయి. గత మూడేళ్లలో రూ. 586,891 కోట్ల రుణాలు రద్దు చేయడం ద్వారా బ్యాంకులు కేవలం రూ. 109,186 కోట్లు మాత్రమే రికవరీ చేశాయని, మూడేళ్ల కాలంలో అవి 18.60 శాతం మాత్రమే రికవరీ చేయగలిగాయని సెంట్రల్‌ ‌బ్యాంక్‌ ఆర్టీఐ  ప్రత్యుత్తరం పేర్కొంది. మొత్తం డిఫాల్ట్ ‌రుణాలు (రైట్‌-ఆఫ్‌లతో సహా, మూడు సంవత్సరాలలో రైట్‌-ఆఫ్‌ల నుండి రికవరీ చేసిన రుణాలు మినహా) మొత్తం రూ. 10.32 లక్షల కోట్లు, ఎన్వలప్‌ ‌లెక్కింపు ప్రకారం. రైట్‌-ఆఫ్‌లతో సహా, బ్యాంకులు నివేదించిన 3.9 శాతం నుండి మొత్తం ఎన్‌పిఎ నిష్పత్తి 7.47 శాతంగా ఉండేది. ఆర్‌బిఐ ది ఇండియన్‌ ఎక్స్‌ప్రెస్‌కి ఆర్‌టిఐ ఇచ్చిన సమాధానం ప్రకారం, మార్చి 2023 తో ముగిసిన ఆర్థిక సంవత్సరంలో బ్యాంకులు రూ. 209,144 కోట్లకు పెరిగాయని, మార్చి 2022 లో రూ. 174,966 కోట్లు, మార్చి 2021లో రూ. 202,781 కోట్లు. అయినప్పటికీ, బ్యాంకు రద్దు చేసిన రుణాలు నుండి అసహ్యమైన రికవరీలను నివేదించాయి – అవి 2021లో రూ. 30,104 కోట్లు, 2022లో రూ. 33,534 కోట్లు మరియు 2023లో రూ. 45,548 కోట్లు మాత్రమే రికవరీ చేయగలవు.

బ్యాంకు రుణాన్ని రద్దు చేసినప్పుడు, అది బ్యాంకు ఆస్తి పుస్తకం నుండి బయటకు వెళ్లిపోతుంది. రుణగ్రహీత రుణం తిరిగి చెల్లించడంలో డిఫాల్ట్ అయిన తర్వాత  రికవరీకి చాలా తక్కువ అవకాశం ఉన్న తర్వాత బ్యాంకు రుణాన్ని రద్దు చేస్తుంది. రుణదాత డిఫాల్ట్ ‌చేసిన రుణాన్ని లేదా ఎన్పీఏ  ని ఆస్తుల వైపు నుంచి తరలించి, ఆ మొత్తాన్ని నష్టమని నివేదిస్తారు. రైట్‌-ఆఫ్‌ ‌తర్వాత, బ్యాంకులు వివిధ ఎంపికలను ఉపయోగించి రుణాన్ని తిరిగి పొందేందుకు తమ ప్రయత్నాలను కొనసాగించాలి. వారు కూడా బందోబస్తు ఏర్పాటు చేయాలి. లాభం నుండి రాసిపెట్టిన మొత్తాన్ని తగ్గించడం వల్ల పన్ను బాధ్యత కూడా తగ్గుతుంది అని బ్యాంకింగ్‌ ‌విశ్లేషకులు అంటున్నారు. అయితే, గమనించాల్సిన విషయం ఏమిటంటే, బ్యాంకులు రద్దు చేసిన రుణాలు తిరిగి పొందని రుణాలుగా బ్యాంకు పుస్తకాలలో ఉంటాయి. గత మూడేళ్లలో రూ. 586,891 కోట్ల రుణాలు రద్దు చేయడం ద్వారా బ్యాంకులు కేవలం రూ. 109,186 కోట్లు మాత్రమే రికవరీ చేశాయని, మూడేళ్ల కాలంలో అవి 18.60 శాతం మాత్రమే రికవరీ చేయగలిగాయని సెంట్రల్‌ ‌బ్యాంక్‌  ‌పేర్కొంది. మొత్తం డిఫాల్ట్ ‌రుణాలు (రైట్‌-ఆఫ్‌లతో సహా, మూడు సంవత్సరాలలో రైట్‌-ఆఫ్‌ల నుండి రికవరీ చేసిన రుణాలు మినహా) మొత్తం రూ. 10.32 లక్షల కోట్లు, ఎన్వలప్‌ ‌లెక్కింపు ప్రకారం. రైట్‌-ఆఫ్‌లతో సహా, బ్యాంకులు నివేదించిన 3.9 శాతం నుండి మొత్తం ఎన్‌పిఎ నిష్పత్తి 7.47 శాతంగా ఉండేది.

అసహ్యమైన రికవరీలు
బ్యాంకులు తమ పుస్తకాలలో ఎన్‌పిఎలను తగ్గించడానికి రుణాలను రద్దు చేస్తాయి, అయినప్పటికీ, వారు రాసిన రుణాల నుండి అసహ్యమైన రికవరీలను నివేదించినట్లు గమనించడం ముఖ్యం. 2021లో రూ.30,104 కోట్లు,2022లో రూ.33,534 కోట్లు, 2023లో రూ.45,548 కోట్లు మాత్రమే రికవరీ చేయగలిగారని వార్తాపత్రిక పేర్కొంది. ‘‘రైట్‌-ఆఫ్‌ ‌తర్వాత, బ్యాంకులు వివిధ ఎంపికలను ఉపయోగించి రుణాన్ని తిరిగి పొందేందుకు తమ ప్రయత్నాలను కొనసాగించాలి. వారు కూడా బందోబస్తు ఏర్పాటు చేయాలి. రాబడి మొత్తం లాభం నుండి తగ్గించబడినందున పన్ను బాధ్యత కూడా తగ్గుతుంది.  అసలు మొత్తం లేదా వడ్డీని తిరిగి చెల్లించడం 90 రోజుల వ్యవధిలో మిగిలిపోయినప్పుడు రుణం ఎన్పీఏగా వర్గీకరించబడుతుంది.  తప్పిపోయిన రుణగ్రహీతలపై విచారణను వేగవంతం చేసేందుకు ప్రభుత్వం వారిని ప్రోత్సహించిన తర్వాత, ప్రభుత్వ రంగ బ్యాంకులు రైటాఫ్‌ ‌రుణాల రికవరీ చేసేందుకు ప్రత్యేక డ్రైవ్‌ను ప్రారంభించే అవకాశం ఉంది.  ప్రభుత్వం ప్రభుత్వ రంగ బ్యాంకులను  రైట్‌-ఆఫ్‌ ‌రుణాలపై దృష్టి పెట్టాలని  ఈ ఆర్థిక సంవత్సరంలో కనీసం ? 2 లక్షల కోట్లను రికవరీ చేయడానికి ప్రయత్నించాలని కోరింది. మొండి బకాయిలను మాఫీ చేసినందుకు నరేంద్ర మోదీ ప్రభుత్వం ప్రతిపక్ష పార్టీల నుంచి నిరంతరం విమర్శలను ఎదుర్కొంటోంది. ఏప్రిల్‌ 2014 ‌మరియు మార్చి 2018 మధ్య రూ. 3.16 లక్షల కోట్ల రుణాలు మాఫీ అయినట్లు ఆర్‌బిఐ గణాంకాలు చెబుతున్నాయి. 2014 వరకు 10 సంవత్సరాలలో మొత్తం 21 ప్రభుత్వ రంగ బ్యాంకులు  రద్దు చేసిన రుణాలలో ఇది 166 శాతం.

రుణ మాఫీ అంటే ఏమిటి?
రుణాల రద్దు అనేది బ్యాంకులు తమ బ్యాలెన్స్ ‌షీట్లను శుభ్రం చేయడానికి ఉపయోగించే సాధనం. ఇది చెడ్డ రుణాలు లేదా నాన్‌-‌పెర్ఫార్మింగ్‌ అసెట్స్  ‌విషయంలో వర్తించబడుతుంది. కనీసం మూడు వరుస త్రైమాసికాల్లో తిరిగి చెల్లింపు డిఫాల్ట్‌ల ఖాతాలో రుణం చెడ్డదైతే, ఎక్స్‌పోజర్‌ (‌రుణం) రద్దు చేయబడుతుంది.  ఏదైనా రుణాన్ని అందించడం కోసం బ్యాంకులు నిలిపి ఉంచిన డబ్బును రుణ మాఫీ రద్దు చేస్తుంది. రుణం కోసం కేటాయింపు అనేది బ్యాంకులు కేటాయించిన రుణ మొత్తంలో కొంత శాతాన్ని సూచిస్తుంది. వ్యాపార రంగం మరియు రుణగ్రహీత తిరిగి చెల్లించే సామర్థ్యాన్ని బట్టి భారతీయ బ్యాంకుల్లో రుణాల కోసం ప్రామాణికమైన ప్రొవిజనింగ్‌ ‌రేటు 5-20 శాతం వరకు ఉంటుంది. ఎన్‌ ‌పీ ఏ విషయంలో, బాసెల్‌-××× ‌నిబంధనలకు అనుగుణంగా 100 శాతం ప్రొవిజనింగ్‌ అవసరం. ఈ ఏడాది ప్రారంభంలో నేషనల్‌ ‌కంపెనీ లా ట్రిబ్యునల్‌కు రిఫర్‌ ‌చేసిన 12 పెద్ద దివాలా కేసుల్లో, సెక్యూర్డ్ ఎక్స్‌పోజర్‌కు వ్యతిరేకంగా 50 శాతం మరియు అన్‌సెక్యూర్డ్ ఎక్స్‌పోజర్‌కు 100 శాతం కేటాయింపులను పక్కన పెట్టాలని ఆర్‌బిఐ బ్యాంకులను కోరింది.

రైట్‌-ఆఫ్‌ ‌బ్యాంకులకు ఎలా సహాయపడుతుంది
ఒక బ్యాంకు కొంత రుణగ్రహీతకు రూ. 1 కోటి రుణాన్ని అందజేసిందనుకుందాం  దానికి 10 శాతం కేటాయింపు అవసరం. కాబట్టి, రుణగ్రహీత తిరిగి చెల్లించడంలో డిఫాల్ట్ అయ్యే వరకు వేచి ఉండకుండా బ్యాంక్‌ ‌మరో రూ.10 లక్షలు కేటాయించింది. రుణగ్రహీత పెద్దగా డిఫాల్ట్ ‌చేస్తే, రూ. 50 లక్షలు, డిఫాల్ట్ ‌సంవత్సరంలో బ్యాలెన్స్ ‌షీట్‌లో ఖర్చుగా పేర్కొంటూ బ్యాంక్‌ అదనంగా రూ. 40 లక్షలను రాయవచ్చు. కానీ రుణం మాఫీ అయినందున, ప్రొవిజనింగ్‌ ‌కోసం మొదట కేటాయించిన రూ. 10 లక్షలను కూడా ఉచితంగా ఇస్తుంది. ఆ డబ్బు ఇప్పుడు వ్యాపారం కోసం బ్యాంకుకు అందుబాటులో ఉంది. చెడ్డ రుణాలను మాఫీ చేయడం వల్ల అదనపు ప్రయోజనం ఉంటుంది. లోన్‌ ‌రైట్‌ ఆఫ్‌ అనేది చట్టపరమైన మార్గాల ద్వారా రుణగ్రహీత నుండి బ్యాంకు రికవరీ హక్కును తీసివేయదు. మొండి బకాయిలను రద్దు చేసిన తర్వాత, వాటిపై చేసిన ఏదైనా రికవరీ రికవరీ సంవత్సరంలో బ్యాంకుకు లాభంగా పరిగణించ బడుతుంది. దీంతో బ్యాంకు బ్యాలెన్స్ ‌షీట్‌ ‌రోజీగా కనిపిస్తోంది. రుణమాఫీ చేసిన డిఫాల్టర్ల జాబితాను వెంటనే బహిర్గతం చేయాలని విపక్షాలు గగ్గోలు పెడుతున్న కేంద్రం ఖాతరు చేయడం లేదు. డిఫాల్టర్ల విషయంలో గోప్యత పాటిస్తున్నారు. ఈ గోప్యత ఎందుకు? ప్రభుత్వం ఎవరిని రక్షించడానికి ప్రయత్నిస్తోంది? ప్రభుత్వ రంగ బ్యాంకుల ఎగవేతదారుల పూర్తి జాబితాను వెంటనే బహిర్గతం చేయాలని సామాన్య ప్రజలు  డిమాండ్‌ ‌చేస్తున్నారు, కొద్ది మంది సంపన్న వర్గాల  రుణాలు మాఫీ చేయబడ్డాయి.

ఇది  పెద్ద కుంభకోణం కాదా?’’
అప్పులు తీర్చలేక రైతులు ఆత్మహత్యలకు పాల్పడుతున్నట్లు నివేదికలు ఇచ్చినా, తమ రుణమాఫీ చేయాలన్న రైతుల విజ్ఞప్తిని బీజేపీ నేతృత్వంలోని కేంద్ర ప్రభుత్వం పరిగణనలోకి తీసుకోలేదు.  ‘దేశంలో రైతులు అప్పుల బాధతో ఆత్మహత్యలు చేసుకుంటున్న తరుణంలో, రైతుల రుణాలను మాఫీ చేయాలని అడుగుతున్న తరుణంలో, భారత ప్రభుత్వం ఆ విషయాన్ని కూడా పట్టించుకోకపోవడం లేదు.

డా  యం. సురేష్‌ ‌బాబు,
అధ్యక్షులు, ప్రజాసైన్స్ ‌వేదిక.