భారత రాజకీయాల మార్గదర్శకుడు సురేంద్రనాథ్‌ బెనర్జీ
తొలి భారతీయ రాజకీయ సంస్థలలో ఒకటైన ఇండియన్‌ నేషనల్‌ అసోసియేషన్‌ను స్థాపించింది సర్‌ సురేంద్రనాథ్‌ బెనర్జీ. బ్రిటిష్‌ రాజ్‌ కాలంలో భారత రాజకీయ నాయకులలో ఒకడైన సురేంద్రనాథ్‌ బెనర్జీ (1848 నవంబరు 10 – 1925 ఆగస్టు 6) ఇండియన్‌ నేషనల్‌ అసోసియేషన్‌ ద్వారా ఆనందమోహన్‌ బోస్‌ తో కలిసి 1883, 1885 లలో ఇండియన్‌ నేషనల్‌ కాన్ఫరెన్స్‌ రెండు సెషన్లకు నాయకత్వం వహించారు. బెనర్జీ తరువాత, ఇండియన్‌ నేషనల్‌ కాంగ్రెస్‌ సీనియర్‌ నాయకుడిగా మారాడు. ఆయన ఇండియన్‌ నేషనల్‌ కాంగ్రెస్‌ వ్యవస్థాపక సభ్యులలో ఒకడు. కాంగ్రెస్‌ మాదిరిగా కాకుండా మోంటాగు – చెల్మ్‌స్‌ఫోర్డ్‌ సంస్కరణలను స్వాగతించాడు. చాలా మంది ఉదారవాద నాయకులతో ఆయన కాంగ్రెస్‌ నుండి నిష్క్రమించి, 1919 లో ఇండియన్‌ నేషనల్‌ లిబరేషన్‌ ఫెడరేషన్‌ అనే కొత్త సంస్థను స్థాపించాడు.
సురేంద్రనాథ్‌ బెనర్జీ బెంగాల్‌ ప్రావిన్స్‌ లోని కలకత్తా (కోల్‌కతా) లో బెంగాలీ బ్రాహ్మణ కుటుంబంలో జన్మించాడు. ఆయన తండి దుర్గా చరణ్‌ బెనర్జీ వైద్యుడు, ఉదారవాద, ప్రగతిశీల ఆలోచనలు గలవాడు. ఆయన తండ్రి అతనిపై తీవ్ర ప్రభావం చూపాడు. కలకత్తా విశ్వవిద్యాలయం నుండి పట్టా పొందిన తరువాత, 1868 లో రోమేష్‌ చుందర్‌ దత్‌, బిహారీ లాల్‌ గుప్తాతో కలిసి ఇండియన్‌ సివిల్‌ సర్వీస్‌ పరీక్షలను రాయడానికి ఇంగ్లాండ్‌ వెళ్ళాడు. అతను 1869 లో పోటీ పరీక్షలో నెగ్గినప్పటికీ, తన వయస్సును తప్పుగా చూపించాడనే వాదనతో అతనిని నిషేధించారు. బెనర్జీ 1871 లో మళ్లీ పరీక్షను రాసి విజయం పొంది సిల్‌హెట్‌లో అసిస్టెంట్‌ మేజిస్ట్రేట్‌గా నియామకం పొందాడు. బెనర్జీ లండన్‌లోని యూనివర్శిటీ కాలేజీలో తరగతులకు కూడా హాజరయ్యాడు. 1871 లో చివరి పరీక్షలు రాసి 1871 ఆగస్టులో భారత దేశానికి తిరిగి వచ్చాడు. 1874 లో, బెనర్జీ లండన్‌ తిరిగి వచ్చి మిడిల్‌ టెంపుల్‌ లో విద్యార్థి అయ్యాడు. బ్రిటీష్‌ వారి పట్ల విసుగు చెంది భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చాడు. అతను ఇంగ్లాండ్‌లో ఉన్న సమయంలో (1874-1875), ఎడ్మండ్‌ బుర్కే, ఇతర ఉదార తత్వవేత్తల రచనలను అధ్యయనం చేశాడు.
ఈ రచనలు బ్రిటిష్‌ వారికి వ్యతిరేకంగా చేసిన నిరసనలలో ఆయనకు మార్గనిర్దేశం చేశాయి. అతన్ని ఇండియన్‌ బుర్కే అని పిలిచేవారు. 1882 లో అతను స్థాపించిన రిప్పన్‌ కాలేజీ (ఇప్పుడు సురేంద్రనాథ్‌ కాలేజీ)లో ఇంగ్లీష్‌ ప్రొఫెసర్‌ అయ్యాడు. జాతీయవాద, ఉదారవాద రాజకీయ అంశాలతో పాటు భారతీయ చరిత్రపై బహిరంగ ప్రసంగాలు చేయడం ప్రారంభించాడు. జూలై 26, 1876 న ఆనందమోహన్‌ బోస్‌తో కలిసి తొలి భారతీయ రాజకీయ సంస్థలలో ఒకటైన ఇండియన్‌ నేషనల్‌ అసోసియేషన్‌ను స్థాపించాడు. 1878 లో భారతీయ ప్రజలను బోధించడానికి జరిగిన సమావేశంలో ఆయన ఇలా అన్నాడు, ‘‘హిందువులు, ముస్లింలు, క్రైస్తవులు, పరేసీల మధ్య శాంతి, సద్భావనల గొప్ప సిద్ధాంతం, మన దేశ ప్రగతి అన్ని వర్గాల మధ్య. ‘‘ఏకత్వం’’ అనే పదాన్ని అందులో మెరిసే బంగారం అక్షరాలు చెక్కనివ్వండి… మా మధ్య మత భేదం ఉండవచ్చు, సామాజిక వ్యత్యాసం ఉండవచ్చు. కానీ మనమందరం కలుసుకునే ఒక సాధారణ వేదిక ఉంది. ఇది మన దేశ సంక్షేమం వేదిక ‘‘. ఐసిఎస్‌ పరీక్షలకు హాజరయ్యే భారతీయ విద్యార్థులకు వయోపరిమితి సమస్యను పరిష్కరించడానికి అతను ఈ సంస్థను ఉపయో గించాడు. భారతదేశంలో బ్రిటీష్‌ అధికారులు దేశవ్యాప్తంగా ప్రసంగాల ద్వారా చేసిన జాతి వివక్షను ఆయన ఖండిరచాడు. ఇది తనను బాగా ప్రాచుర్యం పొందేట్లు చేసింది.
1879 లో, ఆయన ది బెంగాలీ అనే వార్తాపత్రికను స్థాపించాడు. 1883 లో, తన వార్తా పత్రికలో వ్యాఖ్యలను ప్రచురించినందుకు బెనర్జీని అరెస్టు చేసినప్పుడు, కోర్టు ధిక్కారంలో బెంగాల్‌ అంతటా, ఆగ్రా, ఫైజాబాద్‌, అమృత్‌సర్‌, లాహోర్‌, పూణే లలో హర్తాళ్ళు, నిరసనలు చెలరేగాయి. భారత జాతీయ కాంగ్రెస్‌ గణనీయంగా విస్తరించింది. కలకత్తాలో జరిగిన వార్షిక సమావేశానికి భారత దేశం నలుమూలల నుండి వందలాది మంది ప్రతినిధులు వచ్చారు. 1885 లో బొంబాయిలో ఇండియన్‌ నేషనల్‌ కాంగ్రెస్‌ స్థాపించిన తరువాత, బెనర్జీ 1886 లో వారి సాధారణ లక్ష్యాలు, సభ్యత్వాల కారణంగా తన సంస్థను అందులో విలీనం చేశాడు. 1895 లో పూనాలో, 1902 లో అహ్మదా బాద్‌లో కాంగ్రెస్‌ అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికయ్యాడు.
1905 లో బెంగాల్‌ ప్రావిన్స్‌ విభజనను నిరసించిన ప్రజా నాయకులలో సురేంద్రనాథ్‌ ఒకడు. బెనర్జీ ఈ ఉద్యమంలో ముందంజలో ఉన్నాడు. బెంగాల్‌, భారతదేశం అంతటా నిరసనలు జరిగి, విస్తృతమైన ప్రజా మద్దతును పొందాడు. ఇది చివరికి 1912 లో బెంగాల్‌ విభజనను తిప్పికొట్టడానికి బ్రిటిష్‌ వారిని బలవంతం చేసింది. భారత నాయకులైన గోపాల్‌ కృష్ణ గోఖలే, సరోజిని నాయుడులకు బెనర్జీ పోషకునిగా మారారు. మితవాద కాంగ్రెస్‌ సీనియర్‌ – మోస్ట్‌ నాయకులలో బెనర్జీ కూడా ఒకడు. విప్లవం, రాజకీయ స్వాతంత్య్రాన్ని సమర్థించిన వారు బాల గంగాధర్‌ తిలక్‌ నేతృత్వంలో 1906 లో పార్టీని వీడారు. స్వదేశీ ఉద్యమంలో బెనర్జీ ఒక ముఖ్యమైన వ్యక్తిగా విదేశీ ఉత్పత్తులకు వ్యతిరేకంగా భారత దేశంలో తయారైన వస్తువులను సమర్థించాడు.
1909 లో మోర్లే-మింటో సంస్కరణలకు బెనర్జీ మద్దతు ఇచ్చాడు. మహాత్మా గాంధీ ప్రతిపాదించిన శాసనోల్లంఘన ఉద్యమం ప్రతిపాదిత పద్ధతిని బెనర్జీ విమర్శించాడు. మాంటెగ్‌ చెమ్స్‌ ఫర్డ్‌ సంస్కరణలను అంగీకరించడానికి సురేంద్రనాథ్‌ బెనర్జీ అనుకూలంగా ఉన్నాడు. కొందరు కాంగ్రెస్‌ను విడిచిపెట్టి ఇండియన్‌ లిబరేషన్‌ ఫెడరేషన్‌ను స్థాపించారు. వారిని ఉదారవాదులు అని పిలుస్తారు. ఆ తరువాత వారు భారత జాతీయ ఉద్యమంలో తమ సాంగత్యాన్ని కోల్పోయారు. బెంగాల్‌ ప్రభుత్వంలో మంత్రి పదవిని అంగీకరించడం అతనికి జాతీయ వాదుల, ప్రజలకు కోపాన్ని కలిగించింది.
అతను 1921 లో సంస్కరించ బడిన శాసన మండలికి ఎన్నుకోబడ్డాడు. అదే సంవత్సరంలో నైట్‌ , 1921 నుండి 1924 వరకు స్థానిక స్వపరిపాలన మంత్రిగా పదవిలో ఉన్నాడు. 1923 లో ఎన్నికలలో ఓటమి ఆయన రాజకీయ జీవితాన్ని ముగించింది. కాగా 1923 లో బెంగాల్‌ శాసనసభ ఎన్నికలలో స్వరాజ్య పార్టీ అభ్యర్థి బిధన్‌ చంద్ర రాయ్‌ చేతిలో ఓడిపోయాడు. బ్రిటీష్‌ సామ్రాజ్యానికి రాజకీయ మద్దతు ఇచ్చినందుకు ఆయన నైట్‌ అయ్యాడు. బెనర్జీ బెంగాల్‌ ప్రభుత్వంలో మంత్రిగా పనిచేస్తున్నప్పుడు కలకత్తా మునిసిపల్‌ కార్పొరేషన్‌ను మరింత ప్రజాస్వామ్య సంస్థగా మార్చాడు. ఆయన 1925 లో ప్రచురించబడిన ఎ నేషన్‌ ఇన్‌ మేకింగ్‌ ద్వారా విస్తృతంగా ప్రశంసలు అందుకున్నాడు. సురేంద్రనాథ్‌ 6 ఆగస్టు 1925 న బరాక్‌పూర్‌లో మరణించాడు.భారత రాజకీయాల అధికారీ కరణకు మొదటిగా బాట వేసిన నేతగా – భారత రాజకీయాల మార్గదర్శకునిగా బాగా గుర్తుంచుకో బడుతున్నాడు. బ్రిటీషువారు ఆయన చివరి సంవత్సరాలలో ‘‘సరెండర్‌ నాట్‌’’ బెనర్జీగా గౌరవించారు.
– రామ కిష్టయ్య సంగన భట్ల…
9440595494
