డిజిటల్‌ ఇండియా ప్రగతి : సాంకేతికత దేశాన్ని ఎలా రూపాంతరం చేసింది
రాజేష్‌ కుమార్‌ సింగ్‌
కార్యదర్శి, డీ పీ ఐ ఐ టీ, వాణిజ్యం మరియు పరిశ్రమల మంత్రిత్వ శాఖ
21వ శతాబ్దంలో వేగవంతమైన సాంకేతిక పురోగతుల ద్వారా స్థిరమైన ఆర్థికాభివృద్ధి చెందుతుంది. సాంకేతికత మనం జీవించే, పని చేసే మరియు పరస్పర … విధానాన్ని విప్లవాత్మకంగా మార్చింది. డిజిటలైజేషన్‌ వైపు ప్రభుత్వం స్ఫూర్తి నివ్వడం మరియు సాంకేతికతతో భారతదేశం యొక్క డిజిటల్‌ మౌలిక సదుపాయాలు ఇటీవలి సంవత్సరాలలో గణనీయంగా రూపాంతరం చెందాయి. 1.4 బిలియన్లకు పైగా జనాభా తో, భారతదేశం ప్రపంచవ్యాప్తంగా రెండవ అతిపెద్ద ఇంటర్నెట్‌ వినియోగదారు. భారతదేశం 800 మిలియన్లకు పైగా ఇంటర్నెట్‌ కనెక్షన్లు ఉన్నాయి.డేటా వినియోగం లో 2014 నుండి 266 రెట్లు అద్భుతమైన వృద్ధిని ప్రదర్శిస్తూ సబ్‌‌స్క్రైబర్‌కు సగటు నెలవారీ 16 జీ బీ ండేటా వినియోగంతో డిజిటల్‌ రంగం వేగంగా దూసుకు పోతోంది. డిజిటల్‌ ఇండియా ప్రోగ్రామ్‌ మరియు నేషనల్‌ ఆప్టికల్‌ ఫైబర్‌ నెట్‌వర్క్ ((NOFN)) ప్రాజెక్ట్ వంటి కార్యక్రమాలతో ఇటీవలి సంవత్సరాలలో ఇంటర్నెట్‌ కనెక్టివిటీ మరియు టెలికమ్యూనికేషన్‌ మౌలిక సదుపాయాలను మెరుగుపరచడానికి భారత ప్రభుత్వ ప్రయత్నాలు ముఖ్యమైనవి. ఈ కార్యక్రమాలతో పాటు, భారతదేశంలో డేటా సెంటర్ల వృద్ధిని సులభతరం చేయడానికి మరియు బలమైన టెలికమ్యూనికేషన్‌ మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధిని ప్రోత్సహించడానికి ప్రభుత్వం నేషనల్‌ బ్రాడ్‌బ్యాండ్‌ మిషన్‌ మరియు నేషనల్‌ డేటా సెంటర్‌ పాలసీని కూడా ప్రారంభించింది. ఫలితంగా, వ్యాపారాలు మరియు వ్యక్తులు వేగవంతమైన ఇంటర్నెట్‌ వేగం, మెరుగైన నెట్‌వర్క్ కవరేజ్‌ మరియు డిజిటల్‌ సేవలకు మెరుగైన యాక్సెస్‌ వంటి ప్రయోజనాలు పొందవచ్చు.
దీర్ఘకాలిక అభివృద్ధి లక్ష్యాలకు మద్దతుగా, భారతదేశం ప్రపంచ స్థాయి డిజిటల్‌ పబ్లిక్‌ ఇన్‌‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్‌ను నిర్మించింది. ఇండియా స్టాక్‌ అనేది భారతదేశంలో సాధారణంగా ఉపయోగించే డిజిటల్‌ పౌర ఇన్‌‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్‌ సామర్థ్యాన్ని సూచిస్తుంది. ఇది మూడు విభిన్న లేయర్‌లతో రూపొందించబడింది: ప్రత్యేక గుర్తింపు (ఆధార్‌), అదనపు చెల్లింపు వ్యవస్థలు (యూనిఫైడ్‌ పేమెంట్స్ ఇం‌టర్‌ఫేస్‌ ((UPI)), ఆధార్‌ చెల్లింపుల వంతెన, ఆధార్‌ ప్రారంభించబడిన చెల్లింపు సేవ) మరియు డేటా మార్పిడి (డిజిలాకర్‌ మరియు ఖాతా అగ్రిగేటర్‌). విస్తృత శ్రేణి పబ్లిక్‌ మరియు ప్రైవేట్‌ సేవలకు ఆన్‌లైన్‌, కాగిత రహిత, నగదు రహిత మరియు గోప్యత-రక్షిత డిజిటల్‌ యాక్సెస్‌ను అందించడానికి ఇవి కలిసి పనిచేస్తాయి.
జే ఏ ఎం ట్రినిటీ – జన్‌ ధన్‌, ఆధార్‌ మరియు మొబైల్‌ – భారతదేశం యొక్క రూపాంతరం చెందిన డిజిటల్‌ చెల్లింపు ఆవరణం లో కీలకమైన వెసులుబాటు. ప్రధాన్‌ మంత్రి జన్‌-ధన్‌ యోజన (PMJDY)) అనేది ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద ఆర్థిక చేరిక కార్యక్రమాలలో ఒకటి, ఇది ఆగస్టు 2014లో ప్రారంభించబడింది, ఇది బ్యాంకింగ్‌ లేని ప్రతి కుటుంబానికి సార్వత్రిక బ్యాంకింగ్‌ సేవలను అందించాలనే లక్ష్యంతో ఉంది. జన్‌ ధన్‌ ఖాతాలు, ఆధార్‌ మరియు మొబైల్‌ కనెక్షన్లు అన్నీ డిజిటల్‌ ఇండియా స్థాపనకు దోహదపడ్డాయి. అంతేకాకుండా, ఆన్‌లైన్‌ విద్య, ఇ-వైద్యం, ఫిన్‌టెక్‌, బహుళ ప్లాట్‌ఫారమ్‌లలో మెరుగైన వ్యవసాయ పద్ధతులు, చివరి మైలు వరకు సరిహద్దు లేని సేవ బట్వాడా వంటి క్లిష్టమైన సేవలను అందించడం కోసం ఇప్పటికే ఉన్న ప్లాట్‌ఫారమ్‌లు పరపతి పొందాయి. కోవిన్‌ మరియు డిజిటల్‌ సర్టిఫికేట్లు వంటి ఆన్‌లైన్‌ సిస్టమ్‌లు నేడు ప్రపంచవ్యాప్తంగా విజయగాథలుగా పేర్కొనబడుతున్నాయి.
రవాణా రంగంలో వ్యాపారాన్ని సులభతరం చేయడం మరియు దేశంలో సగటు రవాణా వ్యయాన్ని తగ్గించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకున్న యూనిఫైడ్‌ లాజిస్టిక్స్ ఇం‌టర్‌ఫేస్‌ ప్లాట్‌ఫారమ్‌ (ULIP)) యొక్క డిజిటల్‌ సంభావ్యత నుండి పరిశ్రమ వర్గాలు కూడా ఎంతో ప్రయోజనం పొందారు. డిజిటల్‌ పబ్లిక్‌ ఇన్‌‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్‌ కూడా ప్రవేశ అడ్డంకులను తొలగించడానికి మరియు విస్తృత మార్కెట్‌లకు ప్రాప్యతను ప్రజాస్వామ్యీకరించడానికి దారితీస్తుంది. ఇ-కామర్స్ రంగంలో ఓపెన్‌ నెట్‌వర్క్ ఫర్‌ డిజిటల్‌ కామర్స్ ONDC)గా ఇది పనిచేస్తుంది, ఇది ఎం ఎస్‌ ఎం ఈ లు అభివృద్ధి చెందుతున్న అవకాశాలను ఉపయోగించుకోవడానికి మార్గం సుగమం చేస్తుంది.
వస్తువుల వేగవంతమైన మరియు సమర్థవంతమైన రవాణా ప్రారంభించడానికి, దేశం రవాణా మౌలిక సదుపాయాలను మెరుగుపరచడంలో ప్రభుత్వం భారీగా పెట్టుబడి పెట్టింది. జీ పీ ఎస్‌ ట్రాకింగ్‌, రేడియో ఫ్రీక్వెన్సీ ఐడెంటిఫికేషన్‌ (RFID, మరియు రియల్‌ టైమ్‌ పర్యవేక్షణ రవాణా కార్యకలాపాలను మరింత పారదర్శకంగా మార్చాయి. పీ ఎం గతి శక్తి మాస్టర్‌ ప్లాన్‌ అనేది జియోగ్రాఫిక్‌ ఇన్ఫర్మేషన్‌ సిస్టమ్‌ (GIS)) మ్యాప్‌లో దేశంలోని అన్ని మౌలిక సదుపాయాలు మరియు రవాణా సదుపాయాల వివరాలను డిజిటల్‌ ప్లాట్‌ఫారమ్‌ మ్యాపింగ్‌ చేస్తుంది. ఇంకా, ప్రభుత్వ సేవలు మరియు ప్రక్రియలను డిజిటలైజేషన్‌ చేయడం వల్ల వ్యాపారాలు నిబంధనలకు అమలు ఆచరించడానికి అవసరమైన సమయం మరియు శ్రమను తగ్గించాయి. పెట్టుబడిదారులు భారతదేశంలో తమ వ్యాపారాలను ఏర్పాటు చేయడం మరియు నిర్వహించడం సులభతరం చేస్తుంది.
నేషనల్‌ సింగిల్‌ విండో సిస్టమ్‌ (NSWS అనే భారత ప్రభుత్వ చొరవ వ్యాపారాలకు ప్రభుత్వ ఆమోదాన్ని క్రమబద్ధీకరించడానికి డిజిటల్‌ అవస్థాపనను ఉపయోగిస్తుంది. వ్యాపారులు ఒకే పోర్టల్‌ ద్వారా అవసరమైన అన్ని పత్రాలు మరియు సమాచారాన్ని ఎలక్ట్రానిక్‌గా సమర్పించడానికి అనుమతిస్తుంది. బహుళ ఏజెన్సీలను సందర్శించాల్సిన అవసరం లేకుండా అనుమతులు మరియు ఆమోదాలను పొందే సమయం మరియు ఖర్చు తగ్గించింది. కొనుగోలు ప్రక్రియలను క్రమబద్ధీకరించడానికి ప్రభుత్వం చేస్తున్న ప్రయత్నాలకు మరొక ఉదాహరణ గవర్నమెంట్‌ ఇ మార్కెట్‌ప్లేస్‌ ((GeM)). ఇది ఒక న్యాయమైన మరియు పోటీ పద్ధతి విధానం.ఇది కొనుగోలుదారులు మరియు విక్రేతల కోసం కొనుగోలు కార్యకలాపాలను నిర్వహించడానికి ఒక సమగ్ర, సమర్థవంతమైన మరియు పారదర్శక వేదికను రూపొందించే లక్ష్యంతో ప్రారంభించబడిన ఆన్‌లైన్‌ కొనుగోలు వేదిక.
స్టార్టప్‌ ఇండియా పథకం భారతదేశంలో ఆవిష్కరణలు మరియు స్టార్టప్‌లను పెంపొందించడానికి బలమైన పర్యావరణ వ్యవస్థను నిర్మించాలనే లక్ష్యంతో భారత ప్రభుత్వం యొక్క ప్రధాన చొరవ. గౌరవ ప్రధాన మంత్రి 2016లో స్టార్టప్‌ ఇం‌డియాను ప్రారంభించారు. భారతదేశ స్టార్టప్‌ పర్యావరణ వ్యవస్థ దేశం యొక్క అభివృద్ధి చెందుతున్న డిజిటల్‌ మౌలిక సదుపాయాలకు నిదర్శనం. ఇది వ్యాపారవేత్తలకు సంప్రదాయేతర వ్యాపార నమూనాలను ఆవిష్కరించడానికి మరియు నూతన ఆవిష్కరణలకు అవసరమైన సాధనాలు మరియు వనరులను అందించింది. గత ఐదు సంవత్సరాలలో, భారతదేశం యొక్క స్టార్టప్‌ రంగం డీ పీ ఐ ఐ టీ గుర్తింపు పొందిన 92,683 స్టార్టప్‌లతో ప్రపంచంలో మూడవ అతిపెద్ద స్టార్టప్‌ దేశం గా మారింది. డీ పీ ఐ ఐ టీ మేధో సంపత్తి హక్కుల ((IPR)) కోసం ప్రత్యేక పోర్టల్‌ను కూడా ఏర్పాటు చేసింది. పేటెంట్‌ దరఖాస్తు ప్రక్రియను క్రమబద్ధీకరించడానికి చర్యలను ప్రవేశపెట్టింది, వినియోగదారులు మరియు ఆర్ధిక ఆవరణం మారుతున్న అవసరాలతో ఆర్థిక ప్రక్రియలు నిరంతరం అభివృద్ధి చెందుతాయి. సమీప భవిష్యత్తులో, అభివృద్ధి చెందుతున్న భవిష్యత్‌ సాంకేతికతలు దాదాపు అన్ని ఆర్థిక మరియు సామాజిక కార్యకలాపాలకు ఒక అనివార్య అంశంగా ఉంటాయి. ఈ ప్రక్రియలను మరింత సమగ్రంగా మరియు మానవీయంగా మార్చడం మన ముందున్న సవాలు, తద్వారా సాంకేతికతల ప్రయోజనాలు సగటు వ్యక్తికి అందుతాయి.భారతదేశం డిజిటల్‌ ఇన్‌‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్‌ ‘‘సులభ సరళ వాణిజ్యం పైన సులభ జీవన సౌలభ్యం’’ని ప్రోత్సహించడానికి ప్రయత్నిస్తుంది. ఎందుకంటే ఇది వ్యాపారాలు మరియు పౌరులు సమ్మిళితం ద్వారా పరస్పరం ప్రయోజనం పొందేలా మరియు ప్రజాస్వామ్య ఆవరణను పెంపొందించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.