ఆరోగ్యకరమైన భారతదేశం కోసం ప్రజా చైతన్య వాణి
‘మన్‌ కీ బాత్‌’
ఆరోగ్యం మరి యు అభివృద్ధి ఒకదానితో ఒకటి ముడిపడి ఉన్నాయి. ఆరోగ్యకరమైన పౌరులు మాత్రమే దేశం యొక్క మొత్తం వృద్ధికి దోహదపడగలరు. ప్రధా నమంత్రి నరేంద్రమోదీ నాయకత్వంలోని మన ప్రభుత్వం ఈ ఆదర్శానికి కట్టుబడి ఉంది. భారతదేశ ఆరోగ్య సంరక్షణ వ్యవస్థను భవిష్యత్తుకు అనుకూలంగా మార్చడానికి అవిశ్రాంతంగా కృషి చేస్తోంది. ప్రధాన మంత్రి మన ప్రజల ఆరోగ్యాన్ని నిరంతరం మెరుగుపరచడంపై ఎక్కువ ప్రాధాన్యత నిస్తున్నారు . భారతదేశ ఆరోగ్య సేవలను మెరుగుపర చడానికి ప్రాధాన్యతతో నడిచే కార్యాచరణను నిర్ధారిస్తారు. ఆరోగ్య సంరక్షణ రంగాన్ని బలోపేతం చేయడానికి ప్రభుత్వం లోతైన నిర్మాణాత్మక మరియు స్థిరమైన సంస్కరణలను చేపట్టింది. దేశవ్యాప్తంగా సంతృప్త స్థాయి కవరేజీని సాధించడానికి అనుకూలమైన వ్యూహాలను కూడా అమలు చేసింది. ప్రభుత్వ చురుకైన విధానం ఆరోగ్య సంరక్షణ రంగంలో ఒక నమూనా మార్పుకు దారితీసింది. నేడు కేవలం జబ్బుపడిన వారికి చికిత్స చేయడం కంటే వైద్యం మరియు ఆరోగ్యం రెండింటిపై దృష్టి కేంద్రీకరించింది. భారతదేశ ఆరోగ్య సంరక్షణ పర్యావరణ వ్యవస్థను మెరుగు పరిచి అభివృద్ధి చేయడానికి ప్రభుత్వం అనేక పథకాలను రూపొందించింది. ప్రభుత్వనిధులతో కూడిన ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద ఆరోగ్య సంరక్షణ కార్యక్రమం ఆయుష్మాన్‌ భారత్‌(ఏబి-పిఎంజెఏవై), ప్రధాన మంత్రి ఆయుష్మాన్‌ భారత్‌ హెల్త్ ఇ‌న్ఫ్రాస్ట్రక్చర్‌ మిషన్‌(పిఎం-ఏబిహెచ్‌ఐఎం), ఆయుష్మాన్‌ భారత్‌ డిజిటల్‌ మిషన్‌(ఏబిడిఎం), బలోపేతం చేయబడిన జాతీయ ఆరోగ్య మిషన్‌(ఎన్‌హెచ్‌ఎం), ప్రధాన మంత్రి సురక్షిత్‌ మాతృత్వ అభియాన్‌(పిఎంఎస్‌ఎంఏ), ఇ-సంజీవని ఓ పీ డీ మరియు ప్రధాన్‌ మంత్రి భారతీయ జనౌషధి పరియోజన(పిఎంబిజెపి), ఆరోగ్య రంగంలో సర్వతోముఖ పరివర్తనను నిర్ధారించడానికి ప్రభుత్వం తీసుకున్న కొన్ని కార్యక్రమాలు మాత్రమే.
2014 నుండి మెడికల్‌ కాలేజీలలో 69% పెరుగుదల ఉంది (387 నుండి 655కి). ప్రతిపాదిత 22 కొత్త ఎయిమ్స్‌లలో 19 పనిచేస్తున్నాయి. 35 కోట్లకు పైగా పౌరులకు డిజిటల్‌ ఆరోగ్య ఖాతా(ఏబిహెచ్‌ఏ) సృష్టించబడింది. ఇ-సంజీవని కింద ఇప్పటి వరకు 11 కోట్ల మంది రోగులతో టెలిమెడిసిన్‌ ప్రధాన స్రవంతి గా మారింది. ఆయుష్మాన్‌ భారత్‌ హెల్త్ అం‌డ్‌ వెల్నెస్‌ సెంటర్‌(హెచ్‌డబ్ల్యుసి) చొరవ కింద, 156,000 ఉప కేంద్రాలు (ఎస్‌సిలు) మరియు ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రాలు(పిహెచ్‌సిలు) రూపాంతరం చెందాయి. కొత్త మిడ్‌-లెవల్‌ హెల్త్ ప్రొఫెషనల్‌, కమ్యూనిటీ హెల్త్ ఆఫీసర్ని నియమించారు. ఎస్సీలలోని హెచ్డబ్ల్యుసిలు 105 మందులు మరియు 14 రోగనిర్ధారణ పరీక్షలను అందించాలని ఆదేశించబడ్డాయి మరియు పిహెచ్సిలలో 172 ఉచిత మందులు మరియు 63 ఉచిత రోగనిర్ధారణ పరీక్షలు అందించబడతాయి.
అన్ని ప్రభుత్వ పథకాల విలువ అవి చివరి మనిషికి చేరడం ద్వారా మాత్రమే నిర్ధారించబడుతుంది. దీనికి అనుకూలమైన యాజమాన్యం మరియు ప్రజల భాగస్వామ్యం అవసరం. ఈ విషయంలో, ప్రధాన మంత్రి ‘మన్‌ కీ బాత్‌’ కార్యక్రమం ద్వారా ప్రజలను నిమగ్నం చేయడానికి రేడియో యొక్క సామర్థ్యాన్ని ఉత్తమంగా ఉపయోగించారు, ఇది సంవత్సరాలుగా, ఆరోగ్యకరమైన దేశాన్ని నిర్మించడంలో పెద్ద ప్రభావాన్ని చూపింది. ఈ కార్యక్రమం ద్వారా, ఆయన ప్రజలలో మంచి ఆరోగ్యం అనే ఆలోచనను పదే పదే ప్రేరేపించారు. ప్రధాని మోదీ ‘‘ఆరోగ్యం అంటే కేవలం వ్యాధుల నుండి విముక్తి కాదు. ఆరోగ్యకరమైన జీవితం ప్రతి వ్యక్తి హక్కు.’’ అనే దార్శనికత. వివిధ ప్రభుత్వ ఆరోగ్య పథకాల గురించి మరియు అవి దేశవ్యాప్తంగా, ముఖ్యంగా గ్రామీణ ప్రాంతాల్లోని కోట్లాది మంది ప్రజలకు ఎలా లబ్ది చేకూర్చాయి అనే దాని గురించి అవగాహన కల్పించడానికి ఆయన ‘మన్‌ కీ బాత్‌’ని విస్తృతంగా ఉపయోగించారు. ఆయుష్మాన్‌ భారత్‌ లబ్దిదారులతో ‘మన్‌ కీ బాత్‌’లో ప్రధాని సంభాషించడం నాకు గుర్తుంది, వారు నాణ్యమైన ఆరోగ్య సంరక్షణను అందుబాటులోకి తెచ్చినందుకు కృతజ్ఞతలు తెలిపారు. సార్వత్రిక ఆరోగ్య కవరేజీ(యుహెచ్‌సి) సాధించాలనే భారతదేశ కలను ముందుకు తీసుకువెళ్లి సంక్షేమ పథకం ప్రయోజనాలను పొందడంలో సంభావ్య లబ్ధిదారుల విశ్వాసాన్ని పెంపొందించడంలో ఇటువంటి అనుసంధాన చర్యలు కీలక పాత్ర పోషిస్తాయి. దాదాపు 10 కోట్ల కుటుంబాలకు స్టెంట్‌ అమర్చడం, మోకాలి శస్త్ర చికిత్సల ఖర్చు తగ్గించడంతోపాటు చికిత్స కోసం 5 లక్షల రూపాయల బీమా కల్పిస్తామని ప్రధాని చేసిన ప్రకటన ఆయన సందేశం అత్యధిక ప్రజలకు చేరింది. నేడు, ఆయుష్మాన్‌ భారత్‌ పథకం 4.8 కోట్ల మంది వ్యక్తులకు ఆరోగ్య సంరక్షణ సేవలను పొందేందుకు వీలు కల్పించింది.
2018లో కేంద్ర ప్రభుత్వం ‘పోషణ్‌ అభియాన్‌’ ప్రారంభించినప్పుడు, పిల్లలు మరియు తల్లులలో పోషకాహార సూచికలను మెరుగుపరచడానికి ప్రధాన మంత్రి జన ఆందోళనకు పిలుపునిచ్చారు. అప్పటి నుండి, అనేక స్వయం సహాయక బృందాలు మరియు అంగన్వాడీ కేంద్రాలు దేశంలోని పిల్లలను పోషకాహార లోపం మరియు పెరుగుదల నిలిచిపోవడం నుండి విముక్తి చేయడానికి ప్రత్యేకమైన మరియు లక్ష్యశుద్ధి తో కూడిన పరిష్కారాలను కనుగొన్నాయి. అస్సాం నుండి ‘ప్రాజెక్ట్ సంపూర్ణ’ మరియు మధ్యప్రదేశ్‌ నుండి ‘పోషన్‌ మట్కా’ వంటి కార్యక్రమాలు ‘మన్‌ కీ బాత్‌’లో ప్రస్తావించబడినప్పుడు అనేక ఇతర రాష్ట్ర సంస్థలు తమ ప్రాంతంలో ఇలాంటి నమూనాలను పునరావృతం చేశాయి. అంతే కాదు, అటువంటి గుర్తింపు వారి మనోధైర్యాన్ని పెంచడం ద్వారా ఇప్పటికే ఉన్న ఉద్యమాలలోకి మరింత మందిని తీసుకువచ్చింది.
భారతదేశానికి సాంప్రదాయ ఔషధాల వినియోగానికి సుదీర్ఘ చరిత్ర ఉంది, ఇది వేల సంవత్సరాల నాటిది. నివారణ, ఆరోగ్యం మరియు చికిత్సలో ఆయుష్‌ వ్యవస్థల వినియోగాన్ని ప్రోత్సహించడానికి ప్రభుత్వం అనేక చర్యలు తీసుకుంది.
కోవిడ్‌-19 మహమ్మారి సమయంలో దేశవ్యాప్తంగా ‘మన్‌ కీ బాత్‌’ యొక్క అత్యంత శక్తివంతమైన ప్రభావం గమనించగలం. మాస్క్ ధరించడంలో మరియు సామాజిక దూరం పాటించడంలో ప్రజల సహకారం పొందడం నుండి, ఫ్రంట్లైన్‌ కార్మికుల ప్రయత్నాలను గుర్తించడం, టీకాలు వేయించుకోవడానికి ప్రజలను ప్రోత్సహించడం వరకు, ‘మన్‌ కీ బాత్‌’ ఒక మాధ్యమంగా ఆశ, సంకల్పం మరియు విశ్వాసాన్ని కలిగిస్తుంది. కోవిడ్‌-19 మహమ్మారి సమయంలో దేశవ్యాప్తంగా ‘మన్‌ కీ బాత్‌’ యొక్క అత్యంత శక్తివంతమైన ప్రభావం గమనించబడింది. ముసుగులు ధరించడంలో మరియు సామాజిక దూరం పాటించడంలో ప్రజల సహకారం పొందడం నుండి, ఫ్రంట్లైన్‌ కార్మికుల ప్రయత్నాలను గుర్తించడం, టీకాలు వేయించుకోవడానికి ప్రజలను ప్రోత్సహించడం వరకు, ‘మన్‌ కీ బాత్‌’ ఒక మాధ్యమంగా ఆశ, సంకల్పం మరియు విశ్వాసాన్ని కలిగిస్తుంది. కోవిడ్‌-19 మహమ్మారిపై జాతీయ ప్రతిస్పందన కోసం స్పష్టమైన మార్గదర్శకత్వంతో కూడిన బలమైన మరియు నిర్ణయాత్మక నాయకత్వాన్ని ప్రధాన మంత్రి అందించారు. ఆ క్లిష్ట సమయంలో కుటుంబ పెద్దగా వ్యక్తులతో వ్యక్తిగతంగా చేరువ అవ్వడానికి ఆయన ‘మన్‌ కీ బాత్‌’ ప్లాట్ఫారమ్ను ఉపయోగించారు.
ఆరోగ్యకరమైన భారతదేశం కోసం జాతీయ సంఘీభావాన్ని నిర్మించడానికి ‘మన్‌ కీ బాత్‌’ ఒక శక్తివంతమైన సాధనంగా మారింది. ప్రియాంక ప్రియదర్శిని ‘మన్‌ కీ బాత్‌’లో ని క్షయ్‌ మిత్ర గురించి విన్నప్పుడు, ఆమె ఐదుగురు రోగులను వారి కోలుకునే ప్రయాణంలో వారికి మద్దతుగా దత్తత తీసుకుంది.
‘మన్‌ కీ బాత్‌’లో ఆరోగ్యానికి సంబంధించిన అనేక నిర్దిష్ట అంశాలను టీ బీ నుండి కలాజర్‌ వరకు మరియు స్వచ్ఛత నుండి సంపూర్ణ ఆరోగ్యం వరకు ప్రధాన మంత్రి ప్రస్తావించారు. ఆయన మానసిక ఆరోగ్యం అనే సున్నితమైన సమస్య గురించి కూడా మాట్లాడాడు. ప్రధాన మంత్రి ఈ ‘నిషిద్ధ’ అంశంపై చర్చించారు తద్వారా బహిరంగ సంభాషణను సూచించారు, కష్టమైన మానసిక స్థితిలో ఉన్నవారికి సహాయం చేయమని ప్రజలను ప్రోత్సహించారు.
‘మన్‌ కీ బాత్‌’ ఇటీవలి ఎపిసోడ్లో అవయవ మార్పిడి గురించి ప్రధాని మాట్లాడారు. అవయవ మార్పిడిని ప్రోత్సహించడానికి మరింతగా అవయవ దానం చేయాలని ఆయన పౌరులను ప్రేరేపించారు. అవయవాలను దానం చేసి ఇతరులకు ప్రాణదానం చేసిన రెండు కుటుంబాలతో ఆయన సంభాషణ నా కంట కన్నీరు తెప్పించింది.
ప్రజలు ప్రధానమంత్రిలో స్నేహితుడిని మార్గదర్శక స్వరాన్ని గమనించారు. ‘మన్‌ కీ బాత్‌’ ద్వారా ఆరోగ్య ప్రగతి మరియు సంరక్షణ కోసం ఆయన పిలుపునిస్తే, దేశం నిజంగా వింటుంది మరియు ఆ దిశలో పనిచేస్తుంది.
భారతదేశానికి సాంప్రదాయ ఔషధాల వినియోగానికి సుదీర్ఘ చరిత్ర ఉంది, ఇది వేల సంవత్సరాల నాటిది. నివారణ, ఆరోగ్యం మరియు చికిత్సలో ఆయుష్‌ వ్యవస్థల వినియోగాన్ని ప్రోత్సహించడానికి ప్రభుత్వం అనేక చర్యలు తీసుకుంది.
కోవిడ్‌-19 మహమ్మారి సమయంలో దేశవ్యాప్తంగా ‘మన్‌ కీ బాత్‌’ యొక్క అత్యంత శక్తివంతమైన ప్రభావం గమనించగలం. మాస్క్ ధరించడంలో మరియు సామాజిక దూరం పాటించడంలో ప్రజల సహకారం పొందడం నుండి, ఫ్రంట్లైన్‌ కార్మికుల ప్రయత్నాలను గుర్తించడం, టీకాలు వేయించుకోవడానికి ప్రజలను ప్రోత్సహించడం వరకు, ‘మన్‌ కీ బాత్‌’ ఒక మాధ్యమంగా ఆశ, సంకల్పం మరియు విశ్వాసాన్ని కలిగిస్తుంది. కోవిడ్‌-19 మహమ్మారి సమయంలో దేశవ్యాప్తంగా ‘మన్‌ కీ బాత్‌’ యొక్క అత్యంత శక్తివంతమైన ప్రభావం గమనించబడింది. ముసుగులు ధరించడంలో మరియు సామాజిక దూరం పాటించడంలో ప్రజల సహకారం పొందడం నుండి, ఫ్రంట్లైన్‌ కార్మికుల ప్రయత్నాలను గుర్తించడం, టీకాలు వేయించుకోవడానికి ప్రజలను ప్రోత్సహించడం వరకు, ‘మన్‌ కీ బాత్‌’ ఒక మాధ్యమంగా ఆశ, సంకల్పం మరియు విశ్వాసాన్ని కలిగిస్తుంది. కోవిడ్‌-19 మహమ్మారిపై జాతీయ ప్రతిస్పందన కోసం స్పష్టమైన మార్గదర్శకత్వంతో కూడిన బలమైన మరియు నిర్ణయాత్మక నాయకత్వాన్ని ప్రధాన మంత్రి అందించారు. ఆ క్లిష్ట సమయంలో కుటుంబ పెద్దగా వ్యక్తులతో వ్యక్తిగతంగా చేరువ అవ్వడానికి ఆయన ‘మన్‌ కీ బాత్‌’ ప్లాట్ఫారమ్ను ఉపయోగించారు.
ఆరోగ్యకరమైన భారతదేశం కోసం జాతీయ సంఘీభావాన్ని నిర్మించడానికి ‘మన్‌ కీ బాత్‌’ ఒక శక్తివంతమైన సాధనంగా మారింది. ప్రియాంక ప్రియదర్శిని ‘మన్‌ కీ బాత్‌’లో ని క్షయ్‌ మిత్ర గురించి విన్నప్పుడు, ఆమె ఐదుగురు రోగులను వారి కోలుకునే ప్రయాణంలో వారికి మద్దతుగా దత్తత తీసుకుంది.
‘మన్‌ కీ బాత్‌’లో ఆరోగ్యానికి సంబంధించిన అనేక నిర్దిష్ట అంశాలను టీ బీ నుండి కలాజర్‌ వరకు మరియు స్వచ్ఛత నుండి సంపూర్ణ ఆరోగ్యం వరకు ప్రధాన మంత్రి ప్రస్తావించారు. ఆయన మానసిక ఆరోగ్యం అనే సున్నితమైన సమస్య గురించి కూడా మాట్లాడాడు. ప్రధాన మంత్రి ఈ ‘నిషిద్ధ’ అంశంపై చర్చించారు తద్వారా బహిరంగ సంభాషణను సూచించారు, కష్టమైన మానసిక స్థితిలో ఉన్నవారికి సహాయం చేయమని ప్రజలను ప్రోత్సహించారు.
‘మన్‌ కీ బాత్‌’ ఇటీవలి ఎపిసోడ్లో అవయవ మార్పిడి గురించి ప్రధాని మాట్లాడారు. అవయవ మార్పిడిని ప్రోత్సహించడానికి మరింతగా అవయవ దానం చేయాలని ఆయన పౌరులను ప్రేరేపించారు. అవయవాలను దానం చేసి ఇతరులకు ప్రాణదానం చేసిన రెండు కుటుంబాలతో ఆయన సంభాషణ నా కంట కన్నీరు తెప్పించింది.
ప్రజలు ప్రధానమంత్రిలో స్నేహితుడిని మార్గదర్శక స్వరాన్ని గమనించారు. ‘మన్‌ కీ బాత్‌’ ద్వారా ఆరోగ్య ప్రగతి మరియు సంరక్షణ కోసం ఆయన పిలుపునిస్తే, దేశం నిజంగా వింటుంది మరియు ఆ దిశలో పనిచేస్తుంది.
డాక్టర్‌ వినోద్‌ కె పాల్‌, సభ్యుడు-నీతి ఆయోగ్‌
అభిప్రాయాలు వ్యక్తిగతమైనవి.